Rusiye quvetleri Ukrainanıñ cenübini işğal etken soñ Herson vilâyetinde qırımtatar faallerini taqip etemi? Rusiyeniñ Ukrainağa qarşı cenkiniñ ketişatı işğal etilgen Qırımda insanlarnıñ baqışlarını nasıl deñiştire? Qırımtatar Milliy Meclisiniñ cenk vaqtında köstergen yardımı ve destegi aqqında Meclis reisi Refat Çubarov "Priazovye haberleri" leyhasına aytıp berdi.
–Cenk başlanğandan berli Qırım ile nasıl bağ tutasıñız? Andaki mizaclar nasıl?
–Biz Rusiyeniñ Ukraina qıtasında keñ mıqyaslı arbiy areketlerni başlamazdan evel olğanı kibi aynı kanallar vastasınen bağ tutmağa devam etemiz.
Fevralniñ 24-nden andaki adamlarnıñ mizacları türlüdir.
Bir qaç kün Putinniñ mühlisleri arasında eyforiya üküm sürdi, şimdi 2-3 kün ve er şey yahşı olacaq ve Kıyiv tam şekilde Moskva nezaretine keçecek dep beklediler. Amma Ukrayina Silâlı Quvetleriniñ, Ukrayina halqınıñ cevabı ile bu mizaclar pessimizmge çevirildi.
Evlerniñ acele satıluvı ile bağlı ilânlarnıñ artmasını qayd etemiz. İşğal vaqtında Qırımğa yerleşken insanlar, olardan bazıları artıq Qırımnı nasıl terk etmege tüşüneler.
Adamlar, olarnıñ arasında qırımtatarlar, ukrainler ve diger millet vekilleri de olarnıñ tuvğanlarını dersiñ talimler içün orduğa celp etip, soñra Ukraina qıtasına cenkke yollağanları ile raatsızlar.
İnsanlarğa, işğacilerniñ ordusında mecburiy olsa da, amma hızmetten qıçınmaq içün er angi usullarnı tapmağa kerek olğanını añlatmağa tırışamız.
Bir çoqu, Ukraina devleti dayanacağına, silâlı quvetler duşmannı yeñecegiyne ve bu ğalebe Qırımnı işğalden azat etmege yardım etecegine inanalar.
– Qırımtatarlar Rusiye tarafından Qırımnıñ işğaline muqavemet kösterdiler. Soñra çoqusı ketti ve bir çoqu Hersonda yerleşti. Şimdi anda olğan qırımtatarlarnıñ mizacları nasıl, olar tirenip olalarmı
–Men çoq aytıp olamayım, çünki bu topraqlarda artıq Rusiyeniñ mahsus hızmetleri çalışa ve olar adamlarnıñ areket tarzını talil eteler.
Rusiyeniñ mahsus hızmetleri ilâve buyurıqlarnı beklegeni aytmağa isteyim. Er şey, umumen vaziyetniñ nasıl inkaşaf etecegine bağlı olacaq.
Geniçesk: yerli sakinler Rusiyeniñ tecavuzına qarşı narazılıq bildireler (fotoresimler)
– Şimdiki vaziyette Qırımtatar Milliy Meclisi ne yapa?
–Türlü işler yapıla. Liderimiz Mustafa Cemilev ve millet vekillerinden biri Rustem Ümerov Ukraina devletine yardım eteler: bu em siyasetçilernen körüşüvler, em de vaqialarnıñ mediada aydınlatılması.
Mustafa Cemilev şimdi Türkiyededir, o Antaliya diplomatik forumında iştirak etecek. Rustem Ümerov aytışmalarnen oğraşa, tafsilâtlarnı şimdi aytıp olamam.
Dünyadaki, hususan Türkiyedeki müim siyasetçiler Ukrainada kerçekten ne olğanını bilmeleri içün bütün imkânlarımızdan faydalandıq.
Meclis azaları türlü vazifelerni yerine ketireler. Ekseriyeti insanlarğa, ilk nevbette balalarını qurtarmaq kerek olğanlarğa yardım ete.
Biz ücümniñ ilk künlerinde Lvivde Meclisniñ koordinatsiya merkezini yarattı. Anda şimdi pek çoq göñüllilerimiz qadınlarğa, balalarğa yardım etmek içün çalışa.
Esasen Türkiyege yollaymız, Türkiye ükümeti ile bazı çalışmalarımız bar. Poloniya ve Romaniyadaki bütün diasporalarımız ile çalışamız. Bundan ğayrı, territorial mudafaada olğan semetdeşlerimiznen de bağ tutamız. Elimizden kelgeni qadar yardım etmege tırışamız.
–Herson vilâyetinde qalğan qırımtatarlarğa ne tevsiye ete bilesiñiz?
Bellesem, mında milliy mensüplikke baqmadan bütün insanlar biriligini saqlamaq kerekler, bir-birine qoltutmaq, menligini qorçalamaq ve eñ esası qorantalarını ve balalarını saqlamaq kerekler.
Ve tecavuzcı tarafından teşkil etilgen provokatsiyalarğa qapılmamaq.
Lilâ İbragimovanı tevqif etkende, ne içün mitinglerge çıqqanını ve ne içün teşkilâtçılardan biri olğanını sorağanlarını bilem. O böyle cevap berdi: "Siz öz reberligiñizniñ emirlerini yerine ketiresiñiz, bizim de reberligimiz bar – Ukraina devleti, biz Ukraina vatandaşları ve Ukraina devletiniñ vetanperverleri".
Demek, er kes pasportqa köre degil, ruhuna köre Ukraina vatandaşı olaraq qalmaq kerek.
Fevralniñ 24-nde saba saat 5-te Rusiye prezidenti Vladimir Putin «DNR» ve «LNR» gruppirovkalarınıñ «muracaatından» soñ Donbasta «mahsus operatsiya» başlatqanını ilân etti. Bundan soñ Kyiv, Harkiv, Odesa, Kramatorsk, Berdânskta patlav ve raketa darbeleri aqqında haber etildi.
Ukraina prezidenti Volodımır Zelenskıy umumiy seferberlik buyruğını imzaladı. Ğarp memleketleri Ukrainağa yapılğan ücüm sebebinden Rusiyege qarşı yañı sanktsiyalarnı qullanıp başladı.
Doğrudan ücümge baqmadan, Kreml Ukraina işğali niyetini inkâr ete. Rusiye Mudafaa nazirligi Ukraina tarafınıñ tüşürilgen Rusiye uçaqları, patlatılğan zırhlı tehnika, Rusiye arbiyleriniñ ölümleri aqqında malümatını red ete ve Ukraina şeerlerine ateş açılmay, dep bildire.
Rusiye Mudafaa nazirligi Ukraina tarafınıñ tüşürilgen Rusiye uçaqları, patlatılğan zırhlı tehnika, Rusiye arbiyleriniñ ölümleri aqqında malümatını red ete ve Ukraina şeerlerine ateş açılmay, dep bildire. Başta Rusiye arbiyleri ölgenini inkâr ettiler. Amma fevralniñ 27-nde Rusiye Federatsiyası Mudafaa nazirliginiñ resmiy vekili İgor Konaşenkov Ukrainada ölgen ve yaralanğan Rusiye askerleri bar, dep ayttı. Sayısını aytmadı.
Roskomnadzor Qırım.Aqiqat saytını blok etti. Qırım.Aqiqatnı küzgü saytı vastasınen oqumaq mümkün: rukrymr.azureedge.net. Esas adise-vaqialarnı Qırım.Aqiqatnıñ Telegram ve İnstagram saifelerinden taqip etiñiz.