Özüni añlamaq içün çetten bir bazardan daa faydalı bir şey yoq. Qırım dünya mediasında nasıl kösterildi, serlevalarğa neni qoydılar, nege ise keregi qadar diqqat ayırmadılar - Qırım.Aqiqatnıñ ananeviy taqrizinde.
Нindustan Тimes gazetasınıñ közeticisi, "Saudiya dağları ve Qırım plâjları Covid-19 sebebinden evlerinde qalğan raatlanıyıcılarnı celp ete", dep yaza. "Yañı koronavirus, dünya iqtisadiyat istilasınıñ ondan bir qısmını teşkil etken turizmni yoq etti. Aprelde çetelden kelgen turistlerniñ sayısı 97%-ğa azlaştı ve Dünya turizm ve raatlıq şurası, sıñırlarnıñ qapalması, sağlıqnen bağlı saqınuv, otel ve ava şirketleriniñ bankrot olmasından sebep, eñ azından 100 million iş yerleriniñ coyulmasını tahmin ete. Amma turizm merkezleri aynı derecede zarar körmez, ve Saud Arabistanı, Rusiye, Büyük Britaniya ve Almaniya kibibüyük iqtisadiyatlar, normalde çetelge ketken aqıntınlarnı içerige yollamağa ümütlene. Rusiyeni alayıq, adetince onıñ vatandaşları er yıl kiriş turlarından 20 milliard dollarğa çoqça çetelde masraf ete. Delfin - eñ büyük turist operatorınıñ - hadiminiñ aytqanına köre, Krasnodar ülkesinde, Qara deñiz yalısında otellerniñ kiralaması endi bitti".
"İyün aman-aman felâket edi, amma iyül bıltırkine köre bile daa yahşı olacaq", - dedi Delfinniñ başı Sergey Romaşkin. Moskovada ofiste çalışqan Anastasiya Kulagina, üç aftalıq bulunuv içün 6000 dollar toplap, yaz tatilini Toskanada keçirmege istedi. Amma bunıñ yerine 36 yaşındaki qadın, 2014 yılda Rusiye prezidenti Vladimir Putin Ukrainadan ilhaq etken Qırımda, Yaltada keçirmege niyetlene. Kulagina, tatlı suv qırtlığı ve infratertipniñ zayıflığına baqmadan, fiyatlar Toskanada kibi olğanına şaştı. Amma başqa çaresi yoq".
"Rusiyege qarşı sanktsiyalarğa bağlı dava: Avropa naziri yañlış yoldadır" - yaza Die Tageszeitung nemse gazetasınıñ mühbiri. "Milliy siyasetçiler tış siyasetni tefsir etip baslağanda, qalabalıq ola bile. Eñ soñ nümüne - Brandenburgnıñ maliye ve avropa işleri naziri Katrin Langedir. Onıñ Kremlge qarşı dostane munasebeti sadece koalitsiya ortaqları tarafından degil tenqit etile. Mayıs ayında Lange cenkniñ bitkeninden 75 yıl keçkeni ve Avropa künü munasebetinen mayıs 9-ında hayırlavlarını derc etti. Anda ise o Qırım içün ve Ukraina şarqındaki cenk içün Rusiyege ilân etilgen sanktsiyalarnı tenqit etti. Onın aytqanına köre, "Kirsetilgen sanktsiyalardan Rusiyege ve Almaniyağa zarar bar, amma, başqa taraftan, olar Qırımğa yardım etmey. Aysa olarnıñ ne keregi bar?". Bu fikir tenqit etildi. Ukraina elçisi Andrey Melnik Potsdamer Neuesten Nachrichten gazetasına intervyü bergende, Langeniñ aytqanları "Donbassta Rusiye kampaniyasınıñ qurbanları olğanlarğa ve Qırımnıñ eki million sakinine bir şamardır" dep ayttı. Sanktsiyalar "Putinniñ yañı cenk başlamasından maddesini qaytara ve onıñ, halqara qanunlarnı bozğan, işğal siyasetiniñ fiyatını kötere". Nazirni bir qaç Şarqiy Avropa tetqiqatçısı da tenqit etti".
"Qırımdaki uquq qoruyıcı Emil Kurbedinov: Facebooknen Putinge qarşı", - yaza Deutschlandfunk Kultur nemse radio stantsiyasınıñ mühbiri. "Human Rights Watch, Ukrainağa qol tutqan ya da Rusiye ilhaqını tenqit etken er birisi Qırımda telüke astında buluna. Onıñ içün insan aqları boyunca advokat Emil Kurbedinov, telükesizlik içün olduqça açıq olmağa istey. "Biz mahkeme oturışlarını közetecekmiz. Reyler olsa, biz olarnıñ videolarını çekemiz, er laftan soñ video yazıp Facebookta derc etemiz. Mında olğan er şeyni vesiqalaştırmağa tırışamız". Qırımdaki basqınıñ ekseriyeti qırımtatarlarğa, yarımadanıñ tamır halqına qarşı yapıla. 39 yaşındaki Kurbedinovnıñ özü de qırımtatar ve olardan çoqusınıñ vekili ola.
Kurbedinovnıñ aytqanına köre, umumen tahminen yüz adam terrorcılıqta qabaatlanıp apis etildi. "Bazıları alâ daa tahqiqat astındadır, başqaları çoqtan berli apis cezasına maküm etildi. Qabaatlav bütünley siyasiy sebeplidir". Qırım sağlıq sisteması pandemiyanı baş etip olamay. Apishanelerde hastalıqqa oğramaq telükesi ğayet büyüktir. Kurbedinovnıñ özü de 2013 senede Facebookta bir qaç yazı yapqanı içün 2018 senesinde bir qaç türmede keçirdi. Bu daa ilhaqtan evel olğan şey, yani, Rusiye baqımından, 2013-ünci yılda Qırımda alâ daa Ukraina qanunları süre edi. Amma buña baqmadan, Rusiye mahkemesi Kurbedinovnıñ maküm etti. Amma onı bu qorquzmadı."2014-ünci yılda bu vaqiağa oğrağanda, şahsen men özüm içün bir printsipni ayırdım: yapqan işimde olduqça açıq olmaq. Qayda ketkenimni, kimnen körüşkenimni er vaqıt aytam".
"Rusiye Tış İşler Nazirliginiñ memurı, iskit altını ahır-soñu Qırımğa qaytacağını ayta", - UrduPoint dey Pakistan haber agentliginiñ mühbiri. "Qırım ahır-soñu Felemenkten iskit altını toplamını özüne qaytarır, amma bu meseleni çezmek içün, Ukraina ve Rusiye arasındaki davadan sebep kerginleşken yuridik suallerni çezmek içün vaqıt kerek olacaq, dedi Tış İşler Nazirliginde eleonora Mitrofanova. 2014 senesiniñ fevral ayında dört Qırım müzeyiniñ iskit altını toplamı sergide kösterilmek içün vaqtınca Felemenk müzeyine yollanıldı. 2014 senesi mart ayında referendumdan soñ Qırım Rusiyege qoşuldı ve aynı yılnıñ avgust ayında sergi bitken soñ, Rusiye de, Ukraina da, şu toplamnıñ saipleri olğanına iddia ete ediler. 2016 senesi dekabr ayında Amsterdamdaki bölge mahkemesi, iskit altını Kyivge qaytmaq kerek dep qarar aldı. Qırım müzeyleri mahkeme ükmüne şikâyet etti. İyülde Amsterdamdaki Apellâtsiya mahkemesi, Qırım müzeyleriniñ şikâyeti boyunca qarar ne vaqıt alınacağı aqqında bildirmek kerek edi, amma Ukraina tarafı mahkemecini keri çağırdı. "Bu müzey toplamı Qırımğa ve Qırım halqına ait olğanı, böylece Qırımğa qaytarılmaq kerek olğanı şübesizdir. Bu toplamnıñ qaytarılması bugünki ya da yarınki künniñ meselesi degil. Amma eminim ki, neticede toplamnı Qırımğa qaytarırlar", - dedi Mitrofanova".
2014 senesi fevral ayında Qırımda işaretsiz urbada silâlı insanlar peyda oldı. Olar Qırım Yuqarı Şurası, Aqmescit ava limanı, Keriç parom keçiti, diger strategik obyektlerni zapt etip, Ukraina ordusınıñ areketlerini blok etken edi. Rusiye akimiyeti bu insanlarnıñ Rusiye ordusınıñ arbiyleri olğanını başta inkâr etken edi. Daa soñra Rusiye prezidenti Vladimir Putin bular Rusiye arbiyleri olğanını tanıdı.
2014 senesi martnıñ 16-nda Qırım ve Aqyarda yarımada statusınen bağlı dünyada tanılmağan «referendum» olıp keçti, onıñ neticesinde Rusiye Qırımnı öz terkibine aldı. Ukraina, Avropa Birligi, ABD «referendumdaki» rey neticelerini tanımadı. Rusiye prezidenti Vladimir Putin martnıñ 18-nde Qırımnıñ Rusiyege «qoşulğanını» ilân etti.
Halqara teşkilâtlar, Qırımnıñ işğali ve ilhaqını qanunsız tanıp, Rusiyeniñ areketlerini takbih ettiler. Ğarp devletleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı qullandı. Rusiye, yarımadanı işğal etkenini inkâr etip, buña «tarihiy adaletniñ tiklenmesi», dey. Ukrainanıñ Yuqarı Radası 2014 senesi fevralniñ 20-ni, Rusiye tarafından Qırım ve Aqyarnıñ muvaqqat işğali başlağan künü olaraq resmen ilân etti.
Maqalede Rusiye tarafından işğal etilgen yarımdada qullanılğan ıstılaat işletile