Soñki beş yılda Putinniñ Rusiyesi, onı 2014 senesi sıcaq selâmlağan Qırım faallerini öz tenqitçilerine çevirgeni şaşırta. Olarnıñ çoqusı endi, maqalelerde olarğa "Rusiye tarafdarı olğan faaller" dememege rica ete.
Oleg Zubkovnıñ "cenkâver arslanları"nı epimiz hatırlaymız, o, olarnı "benderovets"lerge qarşı çıqaracaq edi. Şimdi ise Qırım iş adamı, "tuvğan nenesine qaytqanına" tekrar-tekrar peşman ola, ve: "Evge qayttıq, dep belledik, kerçegi ise - esirlikke", dep ayta. Keçken afta Zubkov, nemseler 1941 senesi Sibirni zapt etmegenine yazıqsına, dep ayttı, çünki, onıñce, başqa türlü tayga gektarlarnen yanmaz edi. Rusiye ve onıñ şımdiki rejiminiñ qabiliyetlerinden közü qaytqanı açıq-aydın körünip tura.
Oleg Zubkov
Rusiye kerçeginden, söz ve fikir ifade etüviniñ serbestligi içün endi bir qaç kere politsiya bölügine tüşken, Qırım blogeri Oleg Koçerovnıñ da közü qayttı.
"Olar, aqiqatnı aytqan, bundan ğayrı - öz fikrini ve noqta-i nazarını adamlarnıñ ögünde açıqtan-açıq beyan etken adamlardan qorqsalar, ve bunıñ içün biñlerce "kosmonavtlarnı" tutsalar, böyle rejimge - çürügen tüp deyler. Qırımlılar Rusiyege kete edi, amma çürüp turğan eReFiyağa tüştiler... Yaşayış devamında qusurlı olğan, aqıldan zayıf pigmeylerniñ şahsiy kompaniyasına", - dedi bloger.
Oleg Koçerov
"Açuv künü" yaqınlaşa - bunıñ aqqında Qırım faalleri de ayta
Daa çoq böyle misallerni ketirmek mümkün, amma maiyeti onsız da añlayışlı. Vladimir Putin vaziyetni baş etip olamay. Ve bu tek Qırımda degil, bütün qomşu Rusiyede, ve esası - Moskovada. "Açuv künü" yaqınlaşa - bunıñ aqqında Qırım faalleri de ayta.
"Men añlayım, esli prezident, turğunlıqnı istey, amma islâat yapılmasa, ve aşlav yerinden ve mumuriy resurslardan "Yekâne Rusiye" alıp taşlanmasa, er şey halq afaqanınen bitecek", - dep tahmin ete, özüni Rusiye tarafdarı sayğan, Qırım faali Sergey Dudçenko.
Sergey Dudçenko
Mesele "çezüvine" yaqınlaşa, dep Qırımtatar Milliy Meclis reisi Refat Cubarov da tüşüne. Onıñ ise vaziyetke dair siyasiy baqışlarina işanmaq mümkün.
"Ne deyim, Rusiye işğalcileri ve olarnıñ Qırımdaki hızmetkârları, endi kerçekten qorqıp başlañız: Rusiyede siyasiy krizis açıqlanıp ve küç toplap başlağanına osay. Neticede Rusiye tek Qırımdan degil qaçacaq...", - dey Meclis başı.
Refat Çubarov
Mında endi ise başqa sual peyda ola: Ukraina Qırımda nasıp etip ğayrıdan integratsiya yapacaq? Qırımlılarnıñ pek çoqusı Rusiyege peşman olğanına baqmadan, çoqusı özüni kollaboratsionizmnen bulaştırdı. Belki de Kyiv, Rusiye orduları Qırımdan çıqsa, onı birden raat azır almaq mümkün, dep sayalar, amma yoq. Ve kelecekte az buçuq bile tirenüv olmasın dep, şimdiden başlap Qırım ve qırımlılarnıñ ğayrıdan integratsiyası meselesini tüşünmek kerek. Yarımada sakinleri, Ukraina Qırım üzerinde nezaretini qaytrsa, olarnen, mal-mülklerinen, perspektivalarınen ne olacağını şimdiden añlamaq kerekler.
Qırımlılar, Qırımğa Ukraina akimiyeti qaytsa, ne olacağını alâ daa bilmey. Bu pek yaramay, böyle al qorqu yarata
Bu mevzuda prezident Volodımır Zelenskıynıñ taqımını begenmek mümkün. Olar qan ihtiyacında degiller, çünki bugünge qadar Ukraina, tecavuzcı qomşusı içün öz eñ güzel oğullarınıñ bayağı qanını tökti. Onıñ içün reintegratsiya protsesi, qırımlılar içün silâsız ve zararsız keçer degen ümüt bar.
Bu mesele aqqında daa eki yıl evelsi yazğan edim, yazğan edim, çünki, menimce, bütün qırımlılar içün amnistiya olmalı, amma, yazıq ki, o vaqıtta berli vaziyet pek deñişmedi. Qırımlılar, Qırımğa Ukraina akimiyeti qaytsa, ne olacağını alâ daa bilmey. Bu pek yaramay, böyle al qorqu yarata.
Demek, "açuv künü"nde şimdiki Kreml rejimi yıqılsa, qırımlılarnı ne bekley? Dos-doğru cevabını istegen sual budır.
Zarema Seitablayeva, qırımlı, bloger (müellifniñ adı ve soyadı telükesizlik maqsadınen deñiştirildi)
«Bloglar» rubrikasında ifadelengen fikir-tüşünceler müelliflerniñ noqta-i nazarını aks ettirip, muarririyetniñ baqışlarınen bir olmaması mumkün