(Başını mında, devamını mında oquñız)
Saba, saat yedilerde, tren «Novorossiysk» stantsiyasına keldi. Vagonda çoq bekledik, saat 12.00-ğa qadar. Bizni kene avtozakqa mindirdiler, amma bu sefer tahminen otuz insannı bir maşinada alıp kettiler. Yerli SİZOğa alıp ketkenler. Beraber «etapta» edik. Anda yerli şorba aşadıq.
Saat 16.00-larda epimizni avtozakqa çıqarğanlar, onıñ yanında bir sırağa tizgenler. Biz yañılarınıñ mindirilüvini bekledik: biznen beraber bu SİZOdan Rostovğa etap etileceklerni. Olarnı sıranen birer-birer avtozakqa mindirmek içün çıqardılar. Bir mabüsni çıqardılar. O, bizge doğru kelip, birini tanığan kibi diqqatnen baqıp başladı. Bizge yaqın bir yerde toqtadı ve baqıp qaldı. Birden qıçırıp başlay: «Vanâ! Vanâ!» ve daa bir şeyler çingenece. Konvoy ve mindirilecek avtozaknı unutıp, Vanâğa doğru ketti – daa keçken gece vagonda yırlağan kişi tarafına.
Bir kereden sert komandan sesi eşitildi: «Tur! Tur! Kimge aytam?!» O, birden toqtap cevap bere: «Oğlum da bu, Vanâ! İç olmağanda turayım, laf eteyim, uzaqtan. Oña baqayım». Vanânıñ közleri qızarıp yıltıradı: mına şimdi ağlap başlar. Bu babasından ayrı qalğanı içün. Bir yıldan çoq körüşmediler, ve körüşüv ekisi içün de tesadufiy oldı. Vanâğa aylanıp sorayım: «Babañmı?». «E, babam», – dep cevap berdi Vanâ. Babasınen qabaat ortağı olğan ekenler, yaqında yaqalandı. Mesafede turıp, körüşüvge quvanalar. Babası Vanânı er şey güzel olacaq, dep tınçlandırdı.
Your browser doesn’t support HTML5
«Onı qırımtatarlarnıñ problemleri raatsızlay edi». Tutulğan Ruslan Suleymanovnıñ ikâyesi (video)
Maña bu vaqia tesir etti. Ve tek maña degil – körüne edi: er keske belli bir seviyede tesir etti. Biri bu adiy bir vaqia ola, dep ayttı. Amma men böyle tüşünmeyim. Olar saylamadı, şunıñ içün pek çoq şey bir-birine uymaq kerek edi. Aynı vaqıtta añlaysıñ ki, pogonlı insanlar körüşüvni azırlamadı, olarğa bu meraqlı degildir. Ğaliba, taqdir, onıñ çaprazı, körüşüv Allahnıñ iradesinen anda ötkerilmeli edi…
Avtozaknen bizni çantalarımıznı qaldırğan vagonımızğa ketirdiler. Bizni mindirdiler, bölüklerge ayrı-ayrı oturttılar
Vanâ ve babası ayrı-ayrı kettiler: avtozakta, vagonda olarğa iç olmağanda bu vaziyette beraber olmağa imkân bermediler. Öyle olsa da, olar bahtlı edi, sanki ne parmaqlıq, ne mesafe mania olmağan körülmegen soy yipi olarnı bağlap qızdırdı.
Avtozaknen bizni çantalarımıznı qaldırğan vagonımızğa ketirdiler. Bizni mindirdiler, bölüklerge ayrı-ayrı oturttılar. Soñra diger bölüklerge yañıdan ayırdılar. Vagonda daa bir tintüvni kimse lâğu etmedi.
SEE ALSO: Faş etmek – qanunsızlıqtan qoruğan yekâne çareAynı erkânda edik, tek eki yañı kişi peyda oldı, bir kişi Novorossiysk SİZOsında qaldı. Aqşamlıq quru aş ve yanımızda olğan aş aşadıq. Tren endi yolda edi (saat 22:00 yaqın stantsiyadan areket etti). Er kes kün devamında boldurdı, şunıñ içün mümkün olğanı qadar erte yattı. Akim [Bekirov] birinci yuqladı. Men Tofiknen [Abdulgaziyev] yoldaşlarımıznen laf etip kete edik, taqatımız qalmağan edi. Soñra Tofik yuqlap qaldı. Yuqlap daa cevap bermege tırışa edi. Soñ men de yuqladım.
Tek aqşamğa yaqın karantin kamerasına kirdim. Anda dımlı ve suvuq olsa da, bahtlı edim, çünki dostlarım kene yanımda edi
Tañda namazğa turdıq. Abdest almaq içün ayaqyolğa ozğarmalarını içün rica ettik. Bizden ğayrı er kes yuqlay edi. Vagon sessiz. Namaznı oturıp qıldıq, ayaqta turmağa çare yoq edi. Sabalıq qalğan aşnı aşadıq. Tren toqtadı, saat tahminen 06:30 edi. Rostov-na-Donu stantsiyasına keldik. Ayaqyolğa yibermey ediler, olmay – sanitar alan. Tahminen üç saat oturdıq, ve tek soñra bizni aralarında avtomatçılar olğan Rostov konvoyına berdiler.
Avtozak areket etti. SİZO-5-ke kirdik, mabüslerniñ bir qısmı anda qaldı. Qalğanlarınen SİZO-1-ge yol aldıq, er kesni vesiqağa köre qabul ettiler. «Etapta» devamlı beklev. Tintüv. Tek aqşamğa yaqın karantin kamerasına kirdim. Anda dımlı ve suvuq olsa da, bahtlı edim, çünki dostlarım kene yanımda edi.
SEE ALSO: «Apis cezalarına baqmadan çalışalar»Allahqa şükür, biz qıyınlıqlarğa baqmadan, qaderimizden memnünmiz. E, bu qolay olmağan bir yol, yaşlar içün bile qolay degil, amma aynı vaziyetke oğrağan qartlar içün daa zor. Er kes olarnı tüşünip is etsin: omuzlarındaki yükni añlasın. Böyle terbiye kördik: büyüklerge diqqatlı olacaqmız. Peyğamberimiz Hz. Muhammed (s.a.v) böyle dedi: «Büyüklerni ürmet etmegen bizden degildir…»
Ruslan Suleymanov, vatandaş jurnalisti, faal, aq qorçalayıcı teşkilâtlar tarafından siyasiy mabüs olaraq tanıldı
«Bloglar» rubrikasında ifadelengen fikir-tüşünceler müelliflerniñ noqta-i nazarını aks ettirip, muarririyetniñ baqışlarınen bir olmaması mumkün
SEE ALSO: «FSB, razı olmağanlarnı sert bir şekilde cezalamağa istey»Qırımdaki «Hizb ut-Tahrir davaları»
«Hizb ut-Tahrir davası» boyunca apiske alınğan ve mahküm etilgenlerniñ imayecileri olarnıñ taqip etilmesi diniy sebeplernen bağlı olğanını tüşüne. Advokatlar qayd etkenine köre, Rusiye uquq qoruyıcı organları tarafından bu dava boyunca taqip etilgenler – ekseriyeti qırımtatarlar ve ukrain, rus, tacik, azeri ve islâm dinini kütken diger millet vekilleri. Halqara uquq işğal etilgen topraqlarda işğalci devlet qanunlarını kirsetmege yasaqlay.
«Hizb ut-Tahrir» halqara islâm siyasiy teşkilâtı, bütün musulman devletleriniñ islâm halifeligine birleştirilmesini öz maqsadı olğanını ayta, amma olar, bu maqsatqa irişmek içün terroristik usullarnı red ete ve Rusiyede adaletsiz taqip etilgenini ayta. Rusiye Yuqarı mahkemesi 2003 senesi «Hizb ut-Tahrir» teşkilâtını 15 «terrorist» birleşme cedveline kirsetip, onı yasaq etti.
Rusiye apsinde tutulğan qırımlılar
2014 senesi baarde Qırımnıñ Rusiye işğalinden soñ yarımadada Rusiye quvetçileri mustaqil jurnalist, vatandaş faalleri, qırımtatar milliy areketiniñ faalleri, Qırımtatar Milliy Meclisiniñ azaları ve Rusiyede yasaqlanğan «Hizb ut-Tahrir» ve «Tebliğ Cemaatı» teşkilâtlarınen alâqaları bar olğanından şübheli sayılğan insanlarnı apiske alıp başladı.
Ukraina Yuqarı Radasınıñ İnsan aqları vekâletlisi Lüdmila Denisovanıñ kâtibiyeti 2020 senesi noyabr ayında Rusiye tarafından siyasiy sebeplerden taqip etilgen insanlarnıñ sayısı 130 ola, dep bildirgen edi.
Qırım aq qorçalayıcı gruppasınıñ malümatına köre, 2020 senesi oktâbr ayınıñ soñuna qadar eñ az 110 kişi Qırımda siyasiy sebepli ya da diniy cinaiy taqipler çerçivesinde azatlıqtan marum etildi.
Siyasiy mabüslerge qol tutuv programmasınıñ reberi, «Memorial» aq qorçalayıcı merkeziniñ şura azası Sergey Davidisniñ bildirgenine köre, merkezleriniñ cedvelinde 315 insan bar, 59-ı – qırımtatarıdır.
Aq qorçalayıcılar ve advokatlar bu cinaiy davalarnı siyasiy, milliy ya da diniy sebeplerden taqip dep adlandıra. Rusiye akimiyeti bu sebeplerni inkâr ete.