«Fikir» rubrikası, mahsus Qırım.Aqiqat içün
Finlândiya ve Türkiye prezidentleri, İsveçiya baş naziri ve NATO baş kâtibiniñ Madriddeki sammit arfesinde keçirilgen körüşüvi sensatsiyanen yekünlendi: Türkiye Finlândiya ve İsveçiyanıñ NATOğa qoşuluvını yasaqlamaqtan vazgeçti.
Şimaliy memleketlerni «terrorizmde qoltutqanında» qabaatlağan prezident Recep Tayyip Erdoğan fikrini deñiştire bile, dep aytqan ediler Türkiye prezidenti beyanatınıñ ilk künlerinden. Amma deñişmeler o qadar tez olacağını kimse tüşünmedi, Madriddeki körüşüvde qoşuluv esnası başlatıldı. Şimdi, Madridden soñ, NATO memleketleri bu qoşuluvnı qabul etmeli. Türkiye prezidenti yasağını keri çekken soñ, bu esnasnıñ diger qıyınlıqları olmaycaqtır.
Esas kârcı – Avropa atlantik birdemligidir
Közeticiler Türkiye razılığınıñ kârcısı kim oldı – Erdoğanmı ya da Finlândiya ve İsveçiya zenaatdaşlarımı – dep muzakere eteceklerdir. Amma, eminim, esas kârcı – Avropa atlantik birdemligidir. Türkiye prezidenti razı olmağa istemese edi, Madriddeki sammitte birlik aqqında degil, Rusiyeniñ Ukrainağa qarşı cenki ve yañı telükeler ögünde NATOnıñ dağılğanı aqqında aytar ediler. Ve böyle vaziyette eñ çoq kâr Rusiye prezidenti Vladimir Putin körer edi. Amma Putin qazanamadı.
Rusiye prezidenti Vladimir Putin ve Türkiye prezidenti Recep Tayyip Erdoğan (soldan sağğa), 2016 senesi
Daa bir siyasiy yeñilüv Rusiye prezidenti içün ne qadar sürpriz oldı bilmeyim. Mence, bilgili bir talilci Rusiye prezidentine Türkiye prezidenti onıñ muvafaqiyetli olmasını istemegenini añlata bile.
Eminim, Erdoğan Putinniñ Qırımnı işğal etip, oyun qaidelerini bozğanını unutmadı
Erdoğan Putinge külümsire, onen bağ tuta ve atta Türkiyede parasını ve Putinniñ milliardlarını qurtarmaq içün vaziyetni qullanğan Rusiye oligarhı Roman Abramoviçni qabul ete bile. Amma, eminim, Erdoğan Putinnin Qırımnı işğal etip, oyun qaidelerini bozğanını unutmadı. Ve Qara deñizde küç balansını deñiştirmege qarar alğanını unutmağandır, çünki bu artıq Türkiye telükesizligi içün bir havftır. Qırımdan köçkenlerniñ millionlarnen evlâdı yaşağan memlekette qırımtatarlarnıñ basqığa oğratıluvı ve Qırımtatar Milliy Meclisiniñ yasaqlanuvı tış siyaset degil, iç siyaset meselesi olğanını endi aytmayım.
Türkiye prezidenti içün qomşu Suriyeniñ turğunsızlaştırıluvı da ağır olğandır, bunı da Rusiye zenaatdaşı büyük isteknen yaptı. Biz Asad ve Putinniñ cenkinen bozulğan memleketni terk etken Suriye qaçaqlarınıñ kelmesinen bağlı Avropanıñ köç buhranı aqqında sıq-sıq aytamız. Amma Suriye qaçaqlarınıñ esas qısmını Türkiye qabul etti. Erdoğan Putinge minnetdar degildir. Türkiye prezidenti Rusiye ükümdarınıñ siyasiy üslübini begene bile, ebet. Amma üslüp ve menfaatlar – bam-başqa şeyler.
Finlândiyanıñ NATOğa kirmesine razı olğan Erdoğan Putinge küçlü bir darbe endirgenine oşay
Finlândiyanıñ NATOğa kirmesine razı olğan Erdoğan Putinge küçlü bir darbe endirgenine oşay. Mesele ittifaqnıñ kenişlemesi Rusiyeniñ telükesizligi içün bir problem olğanında degil. Mesele şu ki, Rusiye propagandası – Putinniñ özü de – bu aqta toqtamayıp aytalar. Ve şimdi ne oldı, Rusiye Federatsiyası ile uzun sıñırı olğan memleket NATOğa kirecek ola – ve Kreml buña qarşı çıqıp olamay. Putinniñ eñ büyük tarafdarı bile şübhelenir. Finlândiya ve İsveçiyanıñ NATOğa kirgenlerine tek beyanatnen cevap berilse, Ukrainanıñ NATOğa kirüv ihtimalına cenknen ne içün cevap berildi. Belki, mesele NATO degil?
E, mesele NATO degil, mesele Putinniñ Ukrainanı işğal etmek ve Ğarpnı turğunsızlaştırmaq ıntıluvındadır. Erdoğan bunı ne içün begensin?
«Fikir» rubrikasında ifadelengen fikir-tüşünceler müelliflerniñ noqta-i nazarını aks ettirip, muarririyetniñ baqışlarınen bir olmaması mumkün
MALÜMAT: Ukrayinağa qarşı Rusiye silâlı ücümi fevralniñ 24-nden sabadan berli devam ete. Rusiye ordusı arbiy ve vatandaş infrastrukturasınıñ esas obyektlerine avadan darbe endire, uçaq alanları, arbiy bölük, cermay bazaları, yaqıt stantsiyaları, kilse, mektep ve hastahanelerni viran ete.
Aprelniñ başında Moskva Ukrayina şimalinde faal olğanını toqtattı, dep bildirdi. Tezden Ukrayina akimiyeti Kıyiv, Çerniğiv ve Sumı vilâyetinde Rusiye arbiyleri qalmadı, dep ayttı.
Rusiye ordusı çekilgen soñ azat etilgen köy ve şeerlerde kütleviy öldürüv adiseleri aqqında belli oldı. Bazı ğarbiy liderler Rusiyeni cenk cinayetlerinde qabaatladı. Rusiye akimiyeti arbiyleriniñ öldürüvlerge alâqası bar olğanını inkâr etip, olarnı «uyduruv» dep adlandıra.
Rusiye Ukrayinağa qarşı basqıncılıq cenk alıp barğanını inkâr ete ve bunı maqsadı «askeriysizleştirüv ve denatsifikatsiya» olğan «mahsus operatsiya» dep adlandıra.
Roskomnadzor Qırım.Aqiqat saytını blok etti. Qırım.Aqiqatnıküzgü saytı vastasınen oqumaq mümkün: https://krymrcriywdcchs.azureedge.net. Esas adise-vaqialarnı Qırım.Aqiqatnıñ Telegram ve İnstagram saifelerinden taqip etiñiz.
Vitaliy Portnikov, kyivli jurnalist, Qırım.Aqiqat müellifi