Rusiye pensiya islâatına qarşı keçken kütleviy tedbriler Kreml siyasetine qarşı narazılıq aktsiyalarına çevirildi. Mitinglertde insanlar “Putin –hırsız”, “Bir, eki, üç – Putin vazgeç”- dep qıçırdı ve bu Rusiyeniñ büyük şeer soqaqlarında yañğırağan eñ yamanlıqsız sözler.
Narazılıq köstergenler ile politsiya arasında uruşnıñ eñ büyük soyu Sankt-Peterburgta keçti. Putin idaresi altında olğan Rusiye tarihında ilk defa politsiya telükesizlik hadimlerine qarşılıq köstergen vatandaşlardan qaçqanını kördik. “Buz yerinden qozğaldı”, der edi bu aqta Ostap Bender.
Qırım mevzuna ne içün böyle bir kiriş yaptım? Bu – bizler timsaliy bir adise kördik demektir. Rusiye rejimine tış halqara tazyıq, aqlı başında olğan ileri rusiyeliler arasında öz ittifaqdaşlarını taptı. Olar bütün problemalar Qırımnıñ ilhaqı ve “Donbassqa yapılğan yardımdan” soñ başlağanını pek yahşı añlay.
Rusiyeliler bütün problemalar Qırımnıñ ilhaqı ve “Donbassqa yapılğan yardımdan” soñ başlanğanını pek yahşı añlay
Rusiye prezidentiniñ hususan Donbassqa nisbeten tutqan pozitsiyası artıq o derece qatiy olmağanı aşikâr. O, daa evel bahs etilmegen şeylerge yol bermege, atta referendum keçirmege de razı. İhtimal, yaqın vaqıtta Qırımda da referendum ötkeriv meselesi de ortağa çıqar. Ve bu yerde eñ muim noqta şu ki, halqara cemaatçılıq öz şartlarını qoyıp, bir daa özüni aldatmağa fursat bermemeli.
Böyleliknen, vaziyet rejimge kelişmegen menfiy yönelişte ileriley. Putinniñ etrafındakilerge qarşı sanktsiyalarnıñ quvetlenüvi, rubleniñ tüşüvi, halq arasında populâr olmağan islâatlarnıñ keçirilüvi – rejimniñ Qırım meselesinde ep keri adım atmağa mecbur etecek.
İşbu vaziyette status-quonıñ tiklenmesi içün saylanğan barışıqlı strategiyadan çetke çekilmemek pek müim. Onıñ tiklenmesine tek bir vaziyet – arbiy çatışma – yardım etebilecegi aşikâr. Artıq belli ki, Kreml bunıñ teşebbüsçisi olmaz, çünki ellerine bayağı çubuq aşadı. Lâkin arbiy darbe oña endirilecek olsa – felâket olur, ihtimal, adiseler menfiy yönelişte inkişaf eter. Manaçıq berildi degence, soñki argumentni o bir direm qaçırmay qullanır.
İzlenecek eñ doğru strategiya – Rusiye rejimi içün Qırımnı ketken sayın daa ziyade ağır bir yükke çevirmekten ibaret olmalı
Bundan dolayı Qırımda status-quonıñ tiklenüvi içün yalıñız barışıq yolundan ketmek kerek. Qırımtatarlarnıñ barışıqlı qarşılığı, ekseriyet beklemegeni kibi Kavkaz variantınaköre, daa büyük neticeler kösterdi. XXI asırda öz aqlarıñnı, tişine barğance silâlanğan tecevuzcığa silâñnı şıqırdatuv yolunen degil de, halqara maydanlarda, informatsion alan ve diplomatik uruş meydanlarında qorçalamaq kerek.
Rusiye rejiminiñ liderleri halqara seviyede quvulğanlar sırasına kirgen maalde, Qırımtatar Milliy Meclisiniñ liderleri er yerde tanılğan, halqara tedbirlerniñ er bir seviyesinde beklenilgenler sırasına kirdi. Öyle ise cemaat içün kimler telükeli sayıla – Rusiyede yasaqlanğan Qırımtatar halqınıñ Milliy Meclisimi ya da onı yasaqlağanlarmı?
İzlenecek eñ doğru strategiya – Rusiye rejimi içün Qırımnı ketken sayın em maddiy, em psihologik, em diger yönelişlerde daa ziyade ağır bir yükke çevirmekten ibaret olmalı. İşte o zaman Kreml bu yükni taşıp olamaycaq künü de illâ ki kelir...
Zarema Seitablayeva, Qırım sakini, bloger (telükesizlik maqsadı ile muellifniñ adı ve soyadı deñiştirildi)
«Bloglar» rubrikasında ifade etilgen fikirler muelliflerniñ öz noqtai-nazarlarını aks etip, muarririyetniñ noqtai-nazarını aks etmesi şart degil