Aqmescit rayonınıñ sakini İsmail Ramazanov internette nefret ve duşmanlıq qozğatqanında qabaatlanğanı içün tahqiqat izolâtorına barıp tüşti. Tahqiqat Ramazanovğa, Rusiyede yasaq etilgen Zello internet-radiosında söylegen ibarelerni isnat ete. O, qabaatnı tanımay ve FSB hadimleriniñ onı köteklep itiraf etmege mecbur etecek olğanlarını bildire.
Yanvar 23 saba erte Rusiye telükesizlik hadimleri Novıy Mir köyüniñ 31 yaşlı sakini İsmail Ramazanovnıñ evine tintüv etmege keldiler. Olar Ramazanovnıñ odasında Makarov tapancasınıñ qurşunlarını tapqan emişler. Bundan soñ onı yaqaladılar. Daa soñra mahkeme onı bir ayğa apis etti.
«Defalarca başıma, büyreklerime, qollarıma uruldım»
Sıñırlav tedbiriniñ saylanması boyunca mahkemeden evel Ramazanovğa kimseni yibermediler. Bir kün ve bir gece o, telükesizlik hadimleriniñ qolunda edi. Ve artıq mahkeme zalında o, FSB hadimleri tarafından köteklengenini bildirdi.
Ramazanov: «Men FSB hadimleri tarafından köteklendim. Tünevin saba ana-babamnıñ evinde ve meni belli olmağan yerge alıp ketkenlerinde maşinada. Yardım içün muracaat ettim, lâkin ekimler israr ile red etti. Qaburğalarım, eñsem ve başım ağıra. Oturışuvda iştirak etip olacağım ya da yoq, bilmeyim», – dedi.
Oğlunıñ köteklengenini yaqınları ve mahkeme zalına «acele yardım»nıñ çağırılması boyunca muracaat etken advokat Aleksey Ladin tasdiqlaylar.
Advokat: «İsmail, oña qarşı FSB hadimleri tarafından fizikiy küçniñ qullanılğanını bildirdi. Onı defalarca başına, büyreklerine, qollarına urdılar. Onda parmaq pertildi. O, atta saqçısı olğan FSB hadimini, oña qarşı fizikiy küç qullanğan şahıslardan biri olaraq kösterdi. İç şübhesizdir ki, bu munasebet ile şikâyet yazacaqmız. Bu meseleni al etecekmiz, onı böyle qaldırmaycaqmız», – dedi.
Your browser doesn’t support HTML5
«Qırım birdemligi»niñ malümatına köre, aman-aman eki kün İsmail Ramazanovğa aş ve sıcaq urba bermediler.
Faaliyetçiler: «İlmail, yaqalanğanından berli oña aş ve suv bermegenlerini bildirdi. Sıcaq urba bermey ediler – onı evden futbolka ve onıñ üstüne kiygen kurtkanen alıp kettiler. Babası ketirgen ev aşını oña kimse alıp bermedi!» – dep beyan ettiler.
Yaqalanğanından berli oña aş, suv ve sıcaq urba bermediler
Daa soñra olar tevqif etilgen şahısqa suv berip olğanlarını bildirdiler
Makemede bulunğan Azatlıq Radiosınıñ muhbiri Anton Naumlük, mahkeme Ramazanovnıñ apis etilgeni aqqında qararını ilân etkende, o, çekken ağrıdan dolayı ayaqta zornen tura edi, lâkin akem «acele yardım»nıñ çağırılması aqqında ricanı red etti, dep yaza.
O, mahkeme oturışuvnıñ bu levhanı şöyle tasvir ete: «Advokat Aleksey Ladin, muhakeme etilgen şahısnıñ mahkeme oturışuvında iştirak ete bilgenine dair ekimler tarafından hulâsanıñ çıqarılması içün «acele yardım»nı çağırmağa rica etti. Ondan: «Ekspert sizni baqqan soñ bedeniñizge zarar berildirmi?», dep soradı. «E». Prokuror, yanvar 23-te Ramazanovnıñ hastahanege yapqan muracaatı boyunca ekspertiza tarafından çıqarılğan ve içinde beden zararları aqqında şaatlıqlar olğan hulâsanı taqdim etti. Ramazanov ayaq üstünde turıp olamay, oña oturıp iştirak etmege izin berdiler. O, ağrıdan betini bürüştire ve zornen laf ete. Neticede akem «acele yardım»nı çağırmaq ricasını red etti».
Neticede mahkeme İsmail Ramazanovnı 30 künge apis etti. Yanvarniñ 24-nde o, muvaqqat tutuluv izolâtorına yollandı.
«Ruslarğa qarşı yaman sözler söyledi»
İsmail Ramazanov yaqalanğan künü Rusiye Tahqiqat komitetiniñ Qırım boyunca idaresiniñ matbuat hizmeti, Aqmescit rayonı sakinini Rusiye Cinaiy kodeksiniñ 282-nci maddesiniñ 1-nci qısmında közde tutulğan cinayet (internet vastası ile nefret ve duşmanlıqnı qozğutuv, ve bunıñ kibi de millet ya da bir de bir içtimaiy grupqa mensübiyet alâmetine köre bir grup şahıslarnıñ menligini aşalav) işlegeninden şübheli sayalar, dep bildirdi.
Bildirüvde: «2017 senesi oktâbrinde şübhe altında bulunğan şahıs, internet-radiostantsiyanıñ imkânlarından faydalanıp, açıqtan, ekspertniñ hulâsasına köre, ekstremistik olğan sözlerni söyledi. Al-azırda işlengen cinayetniñ bütün tafsilâtları tayin etile», – denile.
Muessisede iş boyunca tafsilâtlarnı bildirmeyler ve informatsion talapnen muracaat etmekni tevsiye eteler.
Aleksey Ladin Qırım.Aqiqatqa, İsmail Ramazanovğa qarşı işniñ tamam şu madde boyunca açılğanını tasdiqladı.
Ladin: «Qabaatlav tarafınıñ versiyasına köre, imayem altında bulunğan şahıs Zello internet-radiosında, FSB mutehassısnıñ hulâsasına köre, içinde ruslar içtimaiy grubuna qarşı duşmanlıq ve nefret qozğatmağa davet bulunğan ibarelerni söyledi. Biz ekspertizanıñ hulâsasını – bu ibarelerde mezkür davetler barmı yoqsa yoqmı, teşkerecekmiz», – dey.
Zello internet-ilâve ratsiya rejiminde çalışqanı içün operativ surette bir qaç suhbetdeşni bir-biri ile alâqalı olaraq tutmağa imkân bere. Rusiyede onı, keçken yılı «Platon» sistemasına qarşı kütleviy surette narazılıq köstergen uzaq menzilli yük maşinalarınıñ aydavcıları qullandı. Roskomnadzor (Alâqa, informatsion tehnologiyalar ve kütleviy kommunikatsiyalar saasında nezaret boyunca federal hizmet – QA), Zello platformalarını yasaq etilgen saytlar cedveline kirsetip, olarğa irişüvni sıñırladı.
İsmail Ramazanov ifadeler berüvden vazgeçti ve öz qabaatını tanımay. O, Rusiye telükesizlik hadimleri tarafından onda tapılğan qurşunlarğa munasebetini inkâr ete. Onıñ aqrabaları, qurşunlar tışarıdan ketirilip qıstırıldı, dep tüşüneler.
Qırım sakinine isnat etilgen ibarelerniñ oña alâqasını isbatlağan deliller şimdilik taqdim etilmedi.
«İşkir köy yigiti»
Apis etilgen şahısnıñ köydeşleri, onıñ qurşunlarğa ve duşmanca ibarelerge alâqası olğanında şubheleneler, çünki o, imanlı, musulman qanunlarını eda etken adamdır.
İsmail – dinni kütken musulman, işkir köy yigiti. Onıñ aqqında iç kimse yaramay söz aytmaz
İsmail Ramazanovnıñ köydeşi «Qırım birdemligi»ne: «İsmail – dinni kütken musulman, beş vaqıt namaz qıla. Men onıñ bu şeylerni ... onda qurşun taptılar ve ilâhre yapa bilecegini ömürimde tüşünmem ve bunıñnen razı olmam. O, işkir köy yigiti. O, oña muracaat etkenler kim olsa olsun, er keske yardım ete. Onıñ aqqında iç kimse yaramay söz aytmaz», – dedi.
İsmail Ramazanovnıñ tanışları, adlarını bildirmemek şartı ile, Qırım.Aqiqatqa apis etilgenniñ faaliyetçi olmağanını, ev iqtisadınen oğraqanını bildirdiler.
İsmail öz halqı içün qasevet çeke ve oña qol tutmağa tırışa
Suhbetdeşimiz: «İsmail mal yetiştire, yazda qarpız ve mısır saça. Malnı etke berip ve tarladan qarpıznen mısır satıp, kününi köre», – dey.
Köydeşi: Ramazannıñ qorantası daa yoq, lâkin milliy bayramlarda o, qomşu balalarnı quvandırmağa tırışa, dey:
«İsmail öz halqı içün qasevet çeke ve oña qol tutmağa tırışa. Bizde bayramlar olğanda o, er vaqıt öz maşinasınen qarpızlar ve pişirilgen mısır ketire. Bunı o, balalar içün yapa, olarda daa çoq quvanç olsun, dep. O, er vaqıt yardımğa azır, ağır daqiqada er vaqıt yardım ete».
İsmail Ramazanovnı fevralniñ 24-ne qadar apis ettiler. Oña isnat etilgen madde boyunca büyük miqdarda cöreme ya da bir yıldan dört yılğace mecburiy işler ve ya beş yılğace azatlıqtan marum etilüv cezaları tayin etilmek mümkün.