«Qırımtatar halqını açıq bir şekilde yoq eteler» – Zair Smedlâyev

Dekabrniñ 15-nde mahkeme Enver Emirasanovnıñ memuriy işini baqacaq. O, futbol matçı keçirmegeni istegeninde qabaatlana. Taqiqat versiyasına köre, bu «ruhsetsiz kütveviy tedbir» sayıla eken.

Qırımtatar faali Zair Smedlâyev futbol matçı – keçken sene Bağçasarayda qırsızlanğan regional Meclis ve Bütündünya qırımtatar kongresi icra komitetiniñ azası Ervin İbragimov hatırasına bağişlanğanını hatırlata.

«İbragimov özü de futbolnı seve ve faal sürette sport tedbirleri keçire edi. Onıñ adı bir kere bile añılması, «ruhsetsiz kütveviy tedbir» dep sayılmasına sebep oldı.

Ervin İbragimobnı 2016 senesi mayıs ayında belgisiz insanlar qırsızlağan edi. Videotaqip kamerası, yol inspektoru urbasındaki eki insan İbragimovnıñ maşnasını toqtatıp, onı mikroavtobus içine çekip alıp kirgenlerini qayd etken eken. O zamandan berli ondan iç bir haber yıq.

Bu madde boyunca para cöremesi de kesilebile, 15 künge apiske de qapatmaq mümkün
Zair Smedlâyev

Zair Smedlâyev qayd etkenine köre, Emiasanovqa qarşı açılğan memuriy iş başından bile qanun bozaraq açılğan edi, çünki qanun bozuvınen bağlı protokol, memuriy qanun bozuv Kodeksine köre 24 saat içinden tizilmek kerek.

«Protokol tizilgen anğace bir afta keçken edi – ihtimal, «emir» pek keç berildi. Bu protokol, aslında, keçersiz, dep tanılmalı. Bu madde boyunca para cöremesi de kesilebile, 15 künge apiske de qapatmaq mümkün», – dep bildirdi o.

Zair Smedlâyev

Dekabrniñ 18-nden itibaren Qırımnıñ bir qaç regionında yalıñız keçirilgen piket faallerine qarşı mahkemeler başlanacaq.

Ne zamandan berli yalıñız keçirilgen piket kütleviy tedbirge çevirildi?
Zair Smedlâyev

«Büyük ihtimal, akimiyet mında da İldar Dadinniñ mahkemesinde qullanğan taktikanı qullanmağa areket etrecek, çünki oña qarşı biri-biri artından memuriy protokollar tizilerek, neticesi apishanenen bitken edi. Yalıñız keçirilgen piket iştirakçisine nisbeten memuriy protokollar tizilgen edi – olarnıñ epsini «ruhsetsiz kütveviy tedbir» keçirgeninde qabaatlaycaq olalar. Añlaşılmağan tarafı da şu ki, ne zamandan berli yalıñız keçirilgen piket kütleviy tedbirge çevirildi?» – dey Smedlâyev.

Faal şunu hatırlata: yaqında Bağçasarayda doquz faalge, , Bağçasaraylı «Hizb ut-Tahrir işi» boyunca tutulıp, evlerinde tintüv yapılğan vaqıtta, dersiñ oktâbrniñ 11-nde ruhset alınmadan ötkerilgen miting içün – 10 biñ ile 20 biñ rublelik para cezası kesilgen edi.

Faaller olarğa istegen vaqıtlarında kelip tintüv yapabileceklerine daima azırlar
Zair Smedlâyev

«Dekabrniñ 12-nde Rusiyede Anayasa Künü qatd etilgen taqdirde bile, Qırım akimiyeti vatandaşlarnıñ aq-uquqlarını açıq-aydın ayaqastı etken edi. Hususan, Qırımnıñ İçki rayonı Ferngeym (Urojaynoye) köyünde yaşağanqırımtatar faali İbraim Osmanovnıñ evinde tintüv yapılıp, oğlu Rustem tutulıp alınğan edi (keççe onı qoyıp yibergen ediler – QA). Faaller olarğa istegen vaqıtlarında kelip tintüv yapabileceklerinie daima azırlar, evlerinde yasaqlanğan eşya ve edebiyat bulundırmaylâr.

Aynı künü «fevral 26 işi» boyunca Mustafa Degermenci, Ali Asanov, Eskender Kantemirov, Arsen Yunusov, Eskender Emirvaliyev mahkeme oturışuvı ötkerilmekte edi. Söz kelimi, yarımadada resmiy seviyede kimse iç bir şekilde Anayasa Kününi qayd etmegen edi.Yerli memurlar bu vesiqanı bir kapikke almağanını numayış etecek ola, ya da Qırımnıñ Rusiyege ait olması şubeli», – dep qayd ete Smedlâyev.

Faalniñ fikrine köre, memuriy mahkemelerniñ yañı dalğası – repressiya sırasında pek qorqulacaq şey degil:

Bu qırımtatarlarğa nisbeten qorqızuv ve genotsid aktı
Zair Smedlâyev

«Bizim halqımıznı yoq eteler. Eger daa evel bu gizli qırsızlav ve qatili tapılmağan ölümler olsa, şimdi açıq-çıq davalar uydırıp, insanlarnı apishanelerde ölecek derecege ketireler. Noyabrniñ 23-nde Aqmescitte «aqsız yerde büyük miqdarda para talap etüv» işi boyunca tutulıp alınğan Bekir Degermenci pek ağır alda reanimatsiyada yata – o anda gece essisz alda ketirilgen edi. O, şimdi ilacnen berilip yuqlatıla, aq cigerleri avanen suniy şekilde teminlenmekte. Alâ daa SİZOda tutulmaqta olğan Asan Çapuhnıñ sağlığı da telüke altında».

Rusiye telükesizlik hadimleri Bekirt Degermencini tutıp alğan vaqtı, Aqmescit, 2017 senesi noyabrniñ 23

Zair Smedlâyev Degermenci ve Çapuh Qırımlı siyasiy mabüsleri arasında sağlıq probleması olğan yekâne insanlar olmağanını qayd ete:

«Facebookta –halqara vesiqalarğa binaen Qırım Ukrainağa bağlı, - dep yazğan izaatı içün separatizmde qabaatlanğan Suleyman Kadırovnıñ gipertoniyası bar. O, artıq yaş degil ve qorqızuvlar, tintüv ve FSB keçirgen sorğulamalar onıñ sağlığına tesir etken olmalı. İnsanlarğa nisbeten yapılğan bu areketler – aynı zamanda qırımtatarlarğa qarşı em qorqızuv, em genotsid aktı sayıla».