Avgustnıñ ilk on künü Qırımda ğayrı tabiiy sıcaq olacaqtır – sinoptiklerniñ tahminlerine köre, termometrler 2010 senesiniñ rekordını aşqan olacaq – o zaman C 39,5 derece qayd etilgen edi. Yarımadada fevqulâde yanğın havfı ilân etilgen.
Ukraina Nİİ NAN İklim tedqiqatları ve uzun müddetli meteorologiya tahminleri bölüginiñ müdiri Vazira Martazinova iklimniñ adden aşır deñişmerine azırlanmağa teklif ete. Ve ancaq Qırımda degil.
Adden aşır ava vaziyeti – bizler içün yañı kerçektirVazira Martazinova
– Bu yaz mevsimini keçken yılnen teñleştirip, tek bir farq qayd ettik – bütün Ukrainada pek az yağanaq yağdı. Adden aşır ava vaziyeti – bizler içün yañı kerçektir. Beş kün devamında ğayet sıcaq, beş kün – ğayet suvuq olmaq mümkün, ve bu aralarda ava arareti birden deñişmek mümkün. Em de, dünyadaki global isinüv ceryanına baqsaq, Ukraina yımşaq regionda yerleşe. Şimdi bütün dünyada ava aqımları deñişe. 21-nci asırnıñ ortasına qadar bizde ket-kete daa çoq ğayet suvuq, ayazlı qışlar olacaq, yazda ise – ava arareti birden 10 derecege qadar deñişmek mümkün. Buña alışmaq mecbur olacamız.
Avropa komissiyasınıñ Birleşken taqiqat merkeziniñ mutehassısları bildire ki, avağa atılğan sera gazlarınıñ kölemi eksiltilmese, iklim qazaları aqibetinde elâk olğanlarnıñ sayısı, 1981-2010 seneleri devamında kibi yılda 3 biñ adam degil de, 1071-2100 senelerinde yılda 152 biñ adam ölecegini tahmin etmege mümkün.
Ukrainanıñ tibbiy klub prezidenti, Bütün dünya Ukraina Ekimler cemiyetleri Birliginiñ mesül kâtibi İvan Soroka ğayrı tabiiy sıcaq avada sağ qalmaq içün tevsiye berdi.
Çoq suv içmek pek müimdir – er daim bir buçuq-eki litr suv, ya da meyva şırası, ya da tuz irintisini yanıñda taşımaq güzeldirİvan Soroka
– Adamnıñ ayatına telükeli olğanı – belli ava arareti, dımlılığı, basımı ve başqa faktorlarnıñ umumiy kompleksidir. Gayrı tabiiy araretli avada ihtiyar ve ballarğa, em de qan damar hastalıqlarından zarar körgen adamalarğa talda bulunmaq ve yük kötermemege tevsiye etile. Çoq suv içmek pek müimdir – er daim bir buçuq-eki litr suv, ya da meyva şırası, ya da tuz irintisini yanıñda taşımaq güzeldir. Çay içilse – sıcaq olmasın, suvutılsın. Alkogol içmek kesen-kesyasaq, atta buzlı olsa bile – bu öz başına çöküç urmaq kibidir. Aşalğan aşlar qolay azım etilmek kerek: ekşi süt mahsulatı, pişirilgen sebze, meyvalar. Sıq ve azar-azar aşamalı. Yağlı ve ağır yemeklerden vazgeçmege kerektir, hususan kiçkene ballarğa.
Ukrain avtomobil tehnologiyalarınıñ mutehassısı Evgeniy Müciri, yüksek araret vaqıtında maşnanı bozmamaq içün tevsiye berdi:
– Maşnañız çoq vaqıt devamında açıq küneşte turğan olsa, qaytqanıñıznen konditsionerni birden bar küçünen köçürmege kerek degil. Derece farqlılığından camlar çatlamaq mümkün – farq arası 10 dereceden çoq olmasın. İlk evelâ qapılarnı açıp, içine kirmeyip, salonnıñ içini avalatmaq lâzim. Tek maşnanı degil de, öz sağlığıñızğa da mıqayt oluñız, – konditsioner sebebinden suvuqlanmañız. Azbarda 40 derece ise, konditsionerni eñ azından 26 derecege köçüriñiz.
(Metin üzerinde Vladislav Lentsev çalıştı)
Aleksandr Yankovskiy, Qırımlı jurnalist, Qırım.Aqiqatnıñ közeticisi