Mahsus Qırım.Aqiqat içün
Rusiyeniñ şimdiki prezidenti devletni ende 17 yıldan berli idare ete. Bu vaqıt devamında Vladimir Putinni balalıqtan berli bilgen bir nesil ösip çıqtı. Rusiye şeerlerinde keçken soñki mitingler ise, akimiyet bu gençlerni öyle de añlamağa ögrenmegenini kösterdi.
Rusiyedeki narazlıqlar beş yılda bir olıp keçe. 2007 senesiniñ soqaq çıqışları yerine Bolotnaya meydanı kelgen edi. Şimdi ise narazlıq bildirgen o nesil de qartayğan olıp çıqa – 2017 senesi olarnıñ yerine mektep talebelerniñ büyükleri ve kiçik kurslar studentleri kele.
Añlamlı yaşayışlarınıñ qısqa müddeti Qırım vaqıalarından soñ olğan kerçekke rast keldi. Rubleniñ ucuzlaşması, rusiyeli TV-de ukrain haberleri, sahte vatanperverlik, tsenzura ve er taraftan eski ğayelerniñ seslenmesi – böyle bir vaziyette olar ösmek mecbur ediler. Bu kerçekni teminlegenler – saylâvlar devamında protokollarda er angi raqamlarını çizmege ve qalp etip bülletenlerni deste-deste taşlamağa azır olğan, ocaları edi. Orenburgta mektepteki kontsertte tverk oynağan studiyanı teşkirmege çapqan silâlı quvetler edi. «Malaya Zemlâ» abidesiniñ yanında oynağan mektep talebelerine 15 kün apis cezasını bergen mahkemeciler edi.
Qırımnıñ kerçegi – artqa qaytuv. «Balalar nesiline» añlaşılmağan qaytuv
Nesillerniñ bu çalışması olmamaq mümkün degil edi. Bir tek Qırımnıñ kerçegi – artqa qaytuv olğanı içün. Ekiyüzlik ve riayetkârlıqqa qaytuv. Çaquv ve «mecburiyetke» qaytuv. Yaşlı insannı, az olsa da, meraqlandıracaq bir şeylerge qaytuv, lâkin «balalar nesili» bunı kesinlikle añlap olamaycaq.
Olarnı nenen qorquta bileceñ? «Felâketli 90-ncı senelerinenmi»? İşle olar şu 90-ncı senelerniñ ortasında doğğanlar. «Brigada» serealı olar içün soñsızlıqqa qadar eskirgen, añlaşılmağan insanlar ve tanış olmağan vaziyeti aqqında bir kino oldı. Üyken nesilge Vladimir Putnni sevmek içün sebebi olğan «istiqrar» devirinde bu nesil östi. Amma olarnıñ soqaqlarğa çıqmağa azır olmağanları bu içtimaiy añlaşma çalışmağanını körsete.
Akimiyet nezaretindeki rusiyeli izaatçılarnıñ yapa bilecek eñ büyük ahmaqlıq – genç oğlan ve qızlarını «sadece qullandılar» demeleridir. Çünki soqaqlarğa çıqqqanları – subyekt olmaq isteginden kele. Olar sesleri eşitilecegini isteyler. Ellerinde pasportlar ve rey bermek aqları bar. Askerlikke davet almaq ve aile qurmaq aqları bar. Amma eşitilmek aqları yoq.
Çünki Rusiye akimiyeti olarğa bere bilecek bir tek şey – bu eskiden qalğan bir obraz. Qıtlığı olmağan, amma «metroda oquğan» nesili olğan, maneviyatı ve özek silâsı olğan «Semaiy SSCB» aqqında laflar.
18 yaşında adaletni pek isteysin, amma adalet – zemeneviy Rusiyede esas qıtlıqtır
Natalya Poklonskaya olarğa çar aqqında tarif ete. Olga Kovitidi – antına sadıq olmaqnı añlata. Mizulina ve Milonov Sodomnen qorqutalar. Bütün bu insanlarnıñ tili genlernen laf etmek içün kelişmey – o yaltaq ve riayetkâr bir til olıp çıqa. Bunnen beraber, sınıflanğan cemiyet olarnı er taraftan sardı, ve kelecekniñ eñ kârlı yerleri – «boruğa» yaqınca oturğanlarnıñ balalarına tüştü. 18 yaşında adaletni pek isteysin, amma adalet – zemeneviy Rusiyede esas qıtlıqtır.
Amma iç kimse bu gençlerge kelecekniñ meraqlı obrazını teklif etip olamay. Kelecek on yılda olarnı ne bekley? Nasıl içtimaiy liftlerni olar qullana bilirler? Kene de Vladimir Putin seçilde – demek ki, olar yaşayışlarınıñ birinci otuz yılını aynı prezidentnen keçirecekler, bu ise istenigen deñişmelerge teñ kelmeydir.
Ağır şeylerni qolayca añlatmağa tırışqan izaatçılarını nezaret etmek ise - şeñliktir. «Maydan tehnologiyaları», «soros» ve «ğarp ayneciligi» aqqında yazğanlarınıñ episi, er angi inqılâp – ihtisası olmağan akimiyetniñ becereksizligi sebebinden olğanını öyle de añlap olamağanlar. Ve özleri aqqında hatırlatmaq içün soqaqqa çıqqanlarnı körmemezikke urmaq qararı – eñ büyük hatadır.
Qırım anestezi ilâcı soñuna kelmekte.
Pavel Kazarin, Qırımlı jurnalist, Qırım.Aqiqatnıñ közeticisi
«Fikir» rubrikasında bildirilgen fikir-tüşünceler müelliflerniñ noqtaiy nazarını aydınlatıp, muarririyetniñ baqışları ile aynı olmaması mümkün.