«Yalta musulmanları davasınıñ» iştirakçilerini psihiatrik hastahanelerge zornen yerleştirmege devam eteler. FSB hadimleri olar hastahanede psihiatrik ekspertizadan keçmeli, dep israr ete. Olardan biri – Müslim Aliyev – anda eki aftadan berli buluna. Mahküm etilgenlerniñ soy-sopları qasevetlene.
Noyabr başında «Yalta musulmanları davasınıñ» iştirakçileri psihiatrik hastahanege yollanacağı belli oldı. Oktâbr ayında olarnı psihiatr çağırğan edi. Amma mahküm etilgen yaltalılar buña razı olmadı.
Advokatları dey ki, mahküm etilgenler bu ekspertiza olarnıñ insan itibarı ve reputatsiyasını boza, dep ayttılar. Ekinci sebep – Qırımtatar Milliy Meclisiniñ reis muavini İlmi Ümerovğa birdemlik bildirmektir, onı da zornen psihiatrik hastahanege yerleştirgen ediler.
FSB taqiqatçıları «Yalta musulmanları davasınıñ» altı iştirakçisine mecburiy psihiatrik ekspertiza yapılacaq, dep qarar çıqardı. Demek ki, olarnı eñ az 21 künge hastahanege zornen ketirecekler.
Ekspertiza şeklinde sorğu
Davanıñ dört iştirakçisi aman-aman bir yıldan berli apishanede yata. Emir-Üsein Kuku, Vadim Siruk, Enver Bekirov ve Müslim Aliyev fevral 21-de yaqalanğan ediler. Qızıltaş sakinleri – Arsen Cepparov ve Refat İslâmov aprel 18-de apiske alındı. Olarnı Rusiyede terrorist sayılğan «Hizb ut-Tahrir» teşkilâtınıñ azaları olğanınen qabaatlaylar. Dava iştirakçileri bu teşkilâtqa alâqaları barmı-yoqmı izaatlamay ve malümat bermeyler.
Olar taqiqatqa inanmaylar. Terrorist olmağanını, bir de bir terrorist ücümini azırlamağanını ve buña çağırmağanını, bu yolda da iç bir vaqıt olmağanını aytalarEdem Semedlayev
«Olar taqiqatqa inanmaylar. Terrorist olmağanını, bir de bir terrorist ücümini azırlamağanını ve buña çağırmağanını, bu yolda da iç bir vaqıt olmağanını aytalar», – dep ayttı advokat Edem Semedlâyev.
Davanıñ altı iştirakçisinden birinci olaraq mecburiy ekspertizağa Müslim Aliyev yollanıldı. Noyabr 17-de onı SİZOdan 1 sanlı Qırım cumhuriyeti psihiatrik hastahanesine alıp kettiler.
Aliyevni noyabr 21-de ziyaret etken advokat Semedlâyevniñ aytqanına köre, andaki şaraitler izolâtordan pek farq etmey.
«Bir farq bar, er kün ekimler olarnen subetleşmege kele. Psihiatrik ekspertizanı yapmaq içün subet keçirmeleri kerek. Qalğanı aynı: dım, aş, pek fena», – dep ayttı Semedlâyev.
Müslim Aliyev
Advokatnıñ bildirgenine köre, ekimler mahküm etilgenniñ psihik alını ögrenmek yerine ondan cinaiy işnen bağlı malümatnı almağa tırışalar.
Bizim balalarımız bunıñ kibi provokatsion suallerge cevap bermemeliEdem Semedlayev
«Olarğa cinaiy işnen bağlı sualler berile: özüni qabaatlı sayalarmı, «Hizb ut-Tahrir» azası olalarmı. Şiiler, Müftiylikke nasıl yanaşqanlarınen de pek meraqlanalar. Bizim balalarımız bunıñ kibi provokatsion suallerge cevap bermemeli, dep tüşünemiz», – dep ayttı advokat.
Müslim Aliyevniñ ömür arqadaşı, Naciye, aqyını körip olamay, onı yalıñız apis cezasını uzatma mahkemelerinde köre. Amma hastahanege aş yollamağa izin berile.
«Er kün beşer kilogramm mal bermege izin berile, amma, kene de, ev aşı degil, SİZOda aynısı berile. Berüv şekli anda aynı. Mallar vakuum paketlerde olmalı, olarnı baqalar», – dep ayttı mahküm etilgenniñ ömür arqadaşı Qırım.Aqiqat mühbirine.
Deliller aydınlatılmay
Naciye Aliyeva ömür arqadaşınıñ psihiatrik hastahanege avuştırılmasından qasevetlene.
Sağlam olmağan insanlar bulunğan psihiatrik hastahane kederli fikirlerni doğura. Lâkin ümüt etem ki, anda oña yaramay bir şey yapmazlarNaciye Aliyeva
«Sağlam olmağan insanlar bulunğan psihiatrik hastahane kederli fikirlerni doğura. Oña ne yapılğanını bilmeyim. Belki, menim şahsiy fikrim, amma anda kirip, basqı olğanını is etti. Lâkin ümüt etem ki, anda oña yaramay bir şey yapmazlar», – dep ayttı Aliyeva.
Advokat Edem Semedlâyevniñ aytqanına köre, psihiatrik hastahane bölüginiñ müdiri mahküm etilgenge nisbeten qanunsız bir şey yapılmaycağını vade etti.
«Olarğa bir de bir ilâc berilmeycek ve bir şey yapılmaycaq, dep işandırğan edi. O, sağlıq alını ögrenmek içün yalıñız taliller alınğanını ayttı», – dep ayttı advokat.
Noyabr 24-de davanıñ daa eki iştirakçisi – Refat Alimov ve Arsen Cepparov – psihiatrik hastahanege avuştırıldı. Dekabr 1-de ise Vadim Siruk da anda tüşti. Ömür arqadaşı, Anna Bogaçeva, aman-aman bir yıl devamında çağına yetmegen balalarını özü terbiye ete, o, aqayınıñ taqdirinden pek qasevetlene.
Başta SİZOğa yollaylar, soñra – psihiatrik hastahanege, ve ne yapalar belli degilAnna Bogaçeva
«Aqaylarımız ve balalarımız alına, buña ne ayta bilemiz?! Başta SİZOğa yollaylar, soñra – psihiatrik hastahanege, ve ne yapalar belli degil. Büyük bir stress, em qabaatlanğanlar, em de qorantaları zarar köre. Balalar er şeyni añlay, elbet, şaşalar», – dep ayttı Anna.
Davanıñ daa eki iştirakçisi Aqmescit SİZOsında yata ve hastahanege avuştırılacaqlarını bekley. 53 yaşında Qızıltaş sakini Enevr Bekirov ve insan aqları bağ gruppasınıñ azası Yaltalı Emir-Üsein Kuku.
«Yalta musulmanları davasınıñ» advokatları deyler ki, taqiqat toplağan malümatlarnıñ bir qısmı olarğa aydınlatılmay. Mahküm etilgenlerniñ «Hizb ut-Tahrir» teşkilâtına alâqası nasıl isbatlanacaq şimdilik belli degil.
«Taqiqatnıñ bütün malümatları bizde yoq. Aytqanım kibi, Emir-Üsein Kukunıñ alâqasını isbatlağan tek bir şey bar – o, diger balalarnen bir qırımlınıñ oquşqa yollanmasını laf etken edi. O, onıñ terrorist faaliyeti ve terrorist teşkilâtnen bağlı olğanını bildire eken. Başqa delil yoq, ep aynı», – dep ayttı advokat Aleksandr Popkov.
Yalta musulmanlarınıñ imayesi tahmin etkenine köre, taqiqat 2017 senesi yanvar ayında yekünlene bile. Rusiye qanunlarına köre, psihiatrik ekspertiza eñ az 20 kün sürecektir. Amma tibbiy komissiya belli bir qarar alsa, bu müddet arttırıla bile.