Qırımda yañı tintüv ve apis etüv dalğası – bu Rusiye mahsus hızmetleriniñ plan ile stsenariy bounca yapqan areketleridir. Böyle fikirni Qırım insan aqları bağ gruppasınıñ koordinatorı Abdureşit Cepparov seslendirdi. Yarımadada vaqialar nasıl ketişatnen devam etecekleri ve Rusiye mahsus hızmetleriniñ Qırımdaki areketleri nasıl aqibetlerge çevirilecegi aqqında uquq qoruyıcı Qırım.Aqiqat muhbirine tarif etti.
– Abdureşit, Rusiye mahsus hızmetleri Qırımda yañı küç ile areket etkenleri ve terrorizmde qabaatlap musulmanlarnı apis etkenlerini siz nenen bağlaysıñız?
Qırımda terroristlerniñ bar olması – sade mücerretlik. Başqaca aytılsa – rus akimiyetiniñ uydurğan efsanesi
– Mesele terrorizm ve terroristlernen bağlı degil. Plan eda etile. Eki yıl devamında Qırımda sanki, Rusiyede yasaq etilgen, «Hizb ut-Tahrirnen» alâqalı olğan insanlar apis etile. Ve aynı zamanda soñki eki yıl devamında yarımadanıñ qırımtatar, musulman ealisi tarafından Qırımda iç bir atış, iç bir patlav eşitilmedi. Hulâsa: Qırımda terroristlerniñ bar olması – sade mücerretlik. Başqaca aytılsa – rus akimiyetiniñ uydurğan efsanesi.
– Bu «efsaneniñ» işke çevirilmesini nasıl izaatlarsıñız?
Coğrafik ceetten sistematik davranışlarını körmege mumkün. Lâkin terrorizmniñ territorial bağlılığı olmağanı belli de
– Yaqalav ve apis etüvlerniñ usuliyetine diqqat ayırmağa mumkün. Dört yigitten ibaret birinci gruppanı 2015 senesi yanvar ayında tutıp endi Rostovda terroristler olaraq mahküm ettiler. Bu Aqyar regionınıñ sakinleri edi. Nevbetteki gruppa – bu Qırımnıñ cenübiy qısımında yaşağan altı insan oldı. Soñra, aynı alâmet ile, üçünci gruppa – Bağçasaray sakinlerinden dört insan. Ve soñkisi – bu oktâbr 12 künü Aqmescit regionında beş insannıñ yaqalanması.
Coğrafik ceetten sistematik davranışnı körmege mumkün. Lâkin terrorizmniñ territorial bağlılığı olmağanı belli de. Bir terroristik taqımnıñ azaları farqlı şeerlerde ve regionlarda yaşamaq mumkünler.
– Bu neni ifade ete?
– Bizim vaziyetimizde bu rayonlar boyunca temizlev tedbirlerine beñzey. Nevbetteki temizlev angi rayonda olacağını tahmin etmeycem. Bir şey tam añlaşıla, iç bir terrorizm aqqında söz yürsetmege sıra tüşmey. Be apis etkenler de özleri bunı bileler. Sadece plan boyunca rayon-rayon temizlemeler ötkerile.
– Ya, eger de siz iç bir terrorizmniñ olmağanını deseñiz, bu temizlemeler nege kerek aysa?
– Bese-belli idarecilerge ögünden alınğan tedbirler aqqında esabat bermege kerek. Qırımda terroristlerniñ basqınlı yer alğanı aqqında malümat, raport bermege kerek. Dünya toplulığına mında terrorisler östürülgenini ve olarğa qarşı küreş alıp barılğanını köstermek istegi pek büyük olğanı bes-belli.
Dünya toplulığına mında terrorisler östürülgenini ve olarğa qarşı küreş alıp barılğanını köstermek istegi pek büyük olğanı bes-belli
Ayrıca bu küreşniñ özüne de diqqat ayırmağa mumkün. Çoqbalalı qorantalarğa saba erte urdurıp kirgen, silâlanğan mazallı erkekler «muvafaqiyet» ile kiçkene ve ufaq ballarnen «uruşqanlarını» tasavur etiñiz. Qayd etmeli ki, olar, qorqutılğan balalarnı yeñip, ğalip çıqalar.
Neticede isaiyat azır, taqiqatçı ve mehkemeciler işsiz oturmay. Unvanlar berile, illâ ki mukâfatlar da oladır. Propaganda içün malümat bar, diplomatlar içün malümat peyda ola. Bunıñ episi kerçek, ancaq terrorizmniñ özü – uydurulğan!
– Lâkin uquq qorçalayıcılarnıñ böyle faaliyetinden Rusiye içün menfiy taraflar da bar?
– Rusiyeniñ özü bütün sistemasınen beraber dünyada endi umumiy isim olıp qala. Şimdilik biz menfiy aqibetlerniñ tek başlağıçını köremiz, lâkin kelecekte olar ket-kete daa tesirli olacaqlar. Uquq qorçalayıcılar, halqara teşkilâtlar ve atta çeşit devletlerniñ mahsus hızmetleri vaziyetni taqip eteler. Bundan sebep Rusiyege qarşı sanktsiyalar da şiddetleştirile.