Kiyev – «Bazağa ketmeymiz! Doğru mağazğa!» – Rusiye politsiyasınıñ hadimleri bir ay evelsi Aqmescit merkezinde Qırım blogeri, eskiden jurnalist olıp çalışqan Zair Akadırovnı bu sözlernen qaçırmağa tırıştılar. Bu adise Qırımnıñ tışında da diqqatnı celp etti. Qırım.Aqiqat deñişmelerni ögrenmege ve qabaatlılar cezasını alacaqlarmı-yoqmı teşkermege tırıştı.
İştirakçiler
Zair Akadırov yanvar ortalarında yaqalanğan edi – o künü Qırım Yüksek mahkemesiniñ Qırımnıñ siyasiy mabusı Ahtem Çiygoznıñ işi boyunca nevbetteki toplaşuvı keçirilgen edi. Akadırov iş diñleyicisi olaraq mahkeme binasına keldi. Faqat işğalci politsiyanıñ hadimleri onı şübeli körip, buña köre onı yaqalamağa tırıştılar.
Vaqia şaatları bergen videoda körüne ki, bir qaç kişi, şu cemleden OMON urbası olğan insanlar, Zair Akadırovnı politsiya maşinasına oturtmağa tırıştılar. Amma beceremediler. Eñ «meraqlısı» başlandı. Politsiya kapitanı Ruslan Şambazov emir etti: «Bazağa ketmeymiz! Doğru mağazğa!». Yaqalanğannıñ aytqanına köre, o, çıqmağa tırıştı, lâkin onı maşinanıñ içinde blok ettiler. Maşinadan zornen çıqtı, toplaşqan insanlarnıñ sayesinde bloger maşinadan çıqıp oldı.
Bir sıra ukrain cemaat teşkilâtı, blogerniñ eski zenaatdaşları ve Qırımtatar Milliy Meclisiniñ vekilleri onıñ imayesine keçtiler
Bundan soñ Akadırovnı vaqia yerine yaqın olğan İçki işler rayon bölügine alıp kettiler. 40 daqqadan soñ onı «izaat kâğıtını» imzalamağa zorlap azat ettiler. Bu vaqia haberi tarqaldı. Bir sıra ukrain cemaat teşkilâtı, blogerniñ eski zenaatdaşları ve Qırımtatar Milliy Meclisiniñ vekilleri onıñ imayesine keçtiler. Zair Akadırovnıñ ikâyesi diger Qırım jurnalistleriniñ ikâyelerine oşamay, onı şeerniñ merkezinde o qadar insan olğan yerde qaçırmağa tırıştılar.
İlk sefer zarar körgen kişi oña qarşı yapılğan cinayetni qayd etti (Akadırov işğal politsiya hadiminiñ «mağazğa alıp ketmek» qorquzuvlarını ses qaydına aldı), şaatlar ise işniñ bütün iştirakçilerini videoğa çıqarğanlar.
Akadırovnıñ bildirgenine köre, onı Aqmescit işğalci politsiyasınıñ kapitanı Ruslan Şambazovnıñ teşebbüsi ile yaqalamağa tırıştılar. O, şaatlar çıqarğan videoda bar. Qırım jurnalistleri elde etken malümatqa köre, Ukraina vaqtında Qırım politsiyasında çalışqan Şambazov işğalden soñ Rusiyege ğayrıdan «ant etti», doğmuş ağası Artur Şambazov ise FSB (Federal havfsızlıq hızmeti) kapitanı ola, onıñ adı Euromaydan faali olğan siyasiy mabus Aleksandr Kostenkoğa nisbeten küç qullanılması işinde mevcut. Söz sırası, Artur Şambazov SBU (Ukraina havfsızlıq hızmeti) Qırım idaresinde hızmet etken edi ve Qırım işğalinden soñ ant sözlerinden vazgeçti. Şambazovlar Qırımda Aqmescit civarındaki Saraylı Qıyat (Mirnoye) qasabasında qayd etilgenler.
Şeklengenler yoq
Qırım.Aqiqatnıñ malümatına köre, blogerniñ qıtaiy Ukrainağa köçip kelgen eski zenaatdaşları vaqiağa dair malümatnı toplap, Qırım Muhtar Cumhuriyetiniñ prokuraturasına teslim etkenler. Bir qaç künden soñ Ukraina Ceza kodeksiniñ 146-ncı maddesi boyunca (insannı qanunsız alda azatlıqtan marum etüv ve qaçıruv) cinaiy taqiqat açıldı.
Faqat bir ay keçkenine baqmadan, işte ne şeklengen, ne de qabaatlanğan bar. QMC prokuraturası Qırım.Aqiqatqa bildirdi ki, Zair Akadırovnen bağlı malümatlar Ukraina Baş prokuraturasında buluna, iş ketişatı anda belgilene eken. «İş Baş prokuraturada. Berilgen malümatlar işke ilâve etildi. Onıñ taqiqatını nezaret etecekmiz», – dep haber etildi.
Akadırov Rusiye hızmetlerine bir qaç şikâyetname berdi – Taqiqat komiteti, İçki işler nazirligi, Rusiye prezidentiniñ memuriyeti, em de Qırımnıñ Taqiqat komiteti ve Qırım ombudsmenine
Aynı vaqıtta Qırım prokuraturası cinaiy iş açmağa aşıqmay. Akadırov Rusiye hızmetlerine bir qaç şikâyetname berdi – Taqiqat komiteti, İçki işler nazirligi, Rusiye prezidentiniñ memuriyeti, em de Qırımnıñ Taqiqat komiteti ve Qırım ombudsmenine.
Alınğan cevaplarda aytıla ki, bütün şikâyetnameler Qırım politsiyası ve prokuraturasına berildi. Aqmescitniñ Jeleznodorojnıy rayonınıñ prokurorı Lübov Kardaş blogerniñ arizası baqılğanını bildirdi.
«Bizler Qırım prokuraturasına ariza berdik, onı prokuror Poklonskaya adına yolladıq. Şimdilik cevap bekleymiz. Berilgen cevapqa köre areket etecekmiz. Ya iş açılacaq, ya da red etecekler. Red etseler, kesen-kes itiraz bildirecekmiz», – dep ayttı Qırım adliyecisi Emil Kürbedinov Qırım.Aqiqatqa.
Ukrainanıñ Mustaqil media zenaat birliginde adiseni izaatlap, ukrain taqiqatı Zair Akadırovnıñ işini acele sürette baqmalı deyler. Teşkilât yüz bergen vaqiadan soñ Qırım Muhtar Cumhuriyetiniñ prokuraturasına muracaat etip, işniñ semereli taqiqatını keçirmege talap etti. «Qırım jurnalistlerine nisbeten iş baqılması sozulmamalı. Zair Akadırovnıñ işinde qabaatlılar açıq olğan videoda bar. Olarnı şaatlar ve qıtaiy Ukrainağa köçip kelgen jurnalistler tanıy bile. İş tez-tez taqiq etile bile ve taqiq etilmek kerek», – dep tüşüneler Ukrainanıñ Mustaqil media zenaat birliginde.
Zair Akadırov Aqmescitte otura.
Qırımnıñ aman-aman eki yıllıq işğali devamında Qırımda matbuat vastalarınıñ temsilcileri ve muarririyetlerine basqı yapıla. Olarnı qorquzalar, qanunsız cinaiy işler ile qabaatlaylar. Ayatını ve soy-soplarnı qorumaq içün bir çoq insan Qırımnı terk etmege mecbur oldı. Zair Akadırov oğrağan vaziyetke baqmadan, Aqmescitte qalmağa qarar berdi.
Metinde Qırım yarımadasında resmiy şekilde qullanılğan ıstılalar mevcut