Qırımtatarlarnıñ milliy yetekçisi Mustafa Cemilev Qırımda özek silâsı, ilk nevbette, Rusiye tarafından Türkiyege qarşı yollanılacağını tüşüne. Şunıñ içün Ankara Qırımnıñ işğalden azat etilmesi oğrunda faal küreşmeli, şu cümleden sanktsiyalarnıñ kirsetilmesi vastasınen.
Bu aqta o «Anadolu ajansi» agentligine bildirdi, haber ete Petro Poroşenko Blokunıñ matbuat hızmeti.
«Türkiyeniñ, Avropa birligi memleketleri kibi, cezalarğa qoşulmasını isteymiz. Amma Rusiye ile ticariy ve iqtisadiy bağı olğan Ankaranı da añlaymız. Türkiye prezidenti Recep Tayip Erdoğan ile Türkiye Qırımda yaqalanğan bazı insanlarnıñ, şu cümleden qırımtatarlarnıñ azat etilmesinde yardımcı ola bilecegi aqta subetleştim», – dep qayd ete deputat.
Cemilev şunı dey ki, qırımtatarlarnıñ bu sene devamında aqlarınıñ bozuluvını ögrenmek içün Qırımğa barğan eyyetiniñ maruzası Türkiyeniñ itibarını arttırdı.
«Rusiye Türkiye eyyetiniñ maruzası onıñ menfaatını qorçalaycağı aqta «tüşüne» edi. Çünki Ankara oña qarşı cezalarnı kirsetmedi. Türkiye eyyetiniñ biraz çoqça vaqtı olsa edi, o daa da çoq yazar edi. Türkiye itibarını arttırğan eyi bir maruzadır, halqara toplulığı içün faydası da pek büyük», – dey Cemilev.
O emindir ki, Ğarpnıñ Rusiyege qarşı cezaları semereli olur ve Qırımnıñ azat etilmesi çoqqa sürmez.
«Eminim, cezalarnıñ rolü büyük olur. 1979 senesi Afganistanğan sürip kirgen Rusiyege qarşı cezalarnıñ kirsetilmesini 10 yıl beklemege mecbur oldıq. Daa on yıl beklemege kerek olsa, felâket olur. Ümüt etemiz ki, er şey daa da tez vaqıtta biter. Em de Rusiye prezidenti Vladimir Putin olğanda bu mesele çezilir dep tüşünmeyim. Sanktsiyalarnıñ seviyesi zaruriy olsa, rusiyeliler mıtlaqa onıñ tesirini duyar», – dey Cemilev.
Rusiye akimiyeti evel Qırımnı «Rusiye qısmı» olaraq adlap, mında özek silâsını yerleştirmege aqqı bar olğanı aqta bildirgen edi.
Ukraina Tış işler nazirliginde Qırımda yerleştirilgen bütün özek obyektleri Ukraina mülkiyeti olğanını bildirgen ediler.
2014 senesi fevralniñ soñunda martnıñ başında Rusiyeden ve Rusiye Qara deñiz flotunıñ qırım bölüklerinden atılğan ordular Qırım yarımadasını işğal ettiler.
2014 senesi mart 16 künü Qırım ve Aqyarda yarımadanıñ statusı aqqında «referendum» keçirildi. Onıñ neticesinde Rusiye Qırımnı öz terkibine qoştı. Ne Ukraina, ne Avropa birligi, ne de AQŞ neticelerni tanıdı ve bunı Rusiye tarafından Qırımnıñ işğali olaraq sayalar.
Bundan soñra AQŞ ve Avropa Birligi Rusiyege qarşı bir sıra iqtisadiy cezalarnı kirsettiler. Ğarp Qırım Ukraina olğanını ayta.