Qırımda 2014 senesi mart ayından itibaren akimiyetniñ areketleri muayyen bir maqsat ile yapıla. Qırımtatarlarğa nisbeten mahsus etilgen bir arekettir. Bugün bunı endi er kes añlağandır. ATR telekanalındaki tintüv, Aqyarda qırımtatarlarnıñ yaqalanuvı ve, niayet, Meclis reisiniñ muavini Ahtem Çiygoznıñ yaqalanması – işbu adiseler akimiyette oturğanlarnıñ aqiqiy mevamını kösterdi.
Ahtem Çiygoz 2014 senesi fevral 26 künü Qırım Yuqarı Şurası binasınıñ yanında kütleviy numayışlarnıñ teşkil etilmesinde qabaatlı tanılğanda, parlament yanında Rusiye tarafdarları, şu cumlden Sergey Aksönovnıñ yolbaşçılığında «Rusiye birligi» firqasınıñ faalleri olğanını hatırlatmaq kerek. Malüm ki, Qırım Yuqarı Şurası ferval 26 künü qanunsız mitingge insanlarnı qırımtatarlar çağırmadılar.
Rusiye tarafdarlarınıñ ilânı, 2014 senesi fevral 26 künü
Bunı ögrengen qırımtatarlar mustaqillik ve Qırımnıñ Rusiye yuridik alanına keçmesi aqqında qararlarnıñ ilân etilmesiniñ ögüni almaq içün Qırım Yuqarı Şurası yanına kelmege başladılar. Fevral 26 künü qırımtatarlar öz mevamını qorçalap oldılar. Qırımtatarlar bu ğayeni amelge keçirmege izin bermeycegi añlaşılğanda, fevral 27 künü QMC Yuqarı Şurası ve Nazirler Şurasınıñ silâlı zaptı keçirildi.
Sergey Aksönov fevral 26 künü öz tarafdarlarını yatışıp ketmege çağırğanı şunı tasdiqlay ki, Qırım parlamenti yanında mitingni teşkil etken Ahtem Çiygoz degil edi… QMC Yuqarı Şurası yanında biñlerce insan arasında onıñ bulunuvı – şimdiki taqibi içün bir sebeptir.
Yaqalanuvnıñ aqiqiy sebebi başqa bir meselede saqlıdır ve bunı er kes pek yahşı añlay. Akimiyet qırımtatarlarnı boysundırmağa istey, bunı etmek içün ise Meclis yetekçilerini cemaattan uzaq tutmaq kerektir. Olar – birinci eşelon. Diger itaatsız qırımtatarlarnıñ cedveli endi tizilgendir, ğaliba.
ATR tintüvi aqqında aytacaq olsaq, mında fevral 26-da olğan adiselerniñ video malümatını şu künü yürekleri tutuşqan eki insannıñ ölüminde qabaatlı olğanlarnı belgilemek maqsadı ile «qıdıra ediler». Ne içün ATR, diger kanal ve nice saytlarda degil? Printsip aynıdır – qırımtatar kanalıdır. Maqsat aynıdır – telekanal hadimlerini qorquzmaq ve qırımtatar seyircileri arasında qorqu ve telâşnı saçmaq. Bunı yapıp olamadılar. Aksine, qırımtatarlarğa kim ile iş alıp barılacağı aqqında daa bir işmar etildi...
Amma ne içündir, 2014 senesi mart 3 künü Aqmescitniñ Lenin meydanından «halq imayesi» Reşat Ametovnı belgisiz yönelişke alıp ketkenini köstergen ve taqiqat komitetine teslim etilgen video qabaatsız Reşat Ametovnıñ ölüminde qabaatlı insanlarnıñ yaqalanuvı ve cezalanuvı içün delil olmadı. Çünki qabaatlı şahıslar yaqalansa, cezanı tek olar degil de, o facialı vaqialarnıñ aqiqiy rejissörları da körecek edi, degilmi? O qanunsız halq imayesiniñ «ölüm taqımları» kimniñ tarafından teşkil ve idare etilgeni aqqında şimdi er kes bile...
Yani, mart vaqialarından soñ qırımtatarlarğa başqa bir şeyni beklemege acet yoq edi. Akimiyetniñ ekiyüzlüligi ve yalanı, tabiiy ki, basqığa ketire. İşbu basqı ne derecede açıq ve kergin olsa, qırımtatarlarnıñ narazılığı da o derecede ciddiy olacaqtır. Ve aynı şu basqı ve qorquzuvlar sayesinde qırımtatarlar Vatanında qalıp, yaşamağa ve aqları oğrunda küreşmege devam etecekler.
İlgiz Şakirov, Radio Azatlık mühbiri
«Fikir» rubrikasında bildirilgen tüşünceler müelliflerniñ noqtaiy nazarını aks ettirip, muarririyetnen aynı olmaması mümkün