Aqmescit – 86 yaşlı Fatma Memetova Aqmescit civarı Boğurça qasabasında yaşay, amma tamırları Qarasuvbazar şeerinden. Uzaq 1944 senesi Fatma bita 16 yaşında qız edi, onıñ içün bu facialı vaqialar onıñ hatırasında ebediyen saqlı qaldı.
Cenk devamında Memetovlar qorantasınıñ evinde NKVD reberi Andrey İvanoviç apayınen yaşay ediler. Olar mayıs 17 künü 1944 senesi Memetovlar qorantasına bütün qırımtatarlarn sürgün eteceklerini bildirdiler. Amma, olarnıñ sözlerine iç bir kimse inanmadı, çünki Fatma Memetovanıñ eñiştesi cebede bulunıp, Qızıl Ordu içün küreşti. Mayısnıñ 18-nde tañda evlerine eki sker ve zabit keldi.
Sürgünlikke oğratılğan Fatma Memetovanıñ anası
«Azırlanıñız, sizni sürgün etecekler, 15 daqiqañız bar. Anam, Quranğa yapıştı, biz tatamnen ağlay edik. Ne alacağımıznı bilmedik. Qolumızğa tüşken şeylerni aldıq. Böyle etip evimizden çıqardılar», – dep hatırlay qadın.
Soñra qırımtatarlarnı yerli elektrik stantsiyası yanında topladılar.
«Saba saat 04:00-ten gece saat 01:00-ge qadar yağmur tübünde oturdıq, soñra bizni maşinalarğa yüklep başladılar».
Bundan soñ, Qarasuvbazar sakinlerini Seitler qasabasındaki stantsiyasında mal taşığan vagonlarğa nıqtadılar.
«Qapularnı, pencerelerni mıhlap qoydılar. Yolda bizni aşatmay ediler, bir kere tarlada bir yerde toqtadıq, qopqalarda tuzlu balıq şorbasını ketirdiler. Aşasañ, birden suvsaysıñ, su vise, yoq edi. Vagonlarda adamlar hastalanıp, öle ediler, bir qadın bala taptı, amma balası öldi», – dep hatırlay qartana.
Fatma Memetova ğurbetlikte
18 künden soñ, ğarip yolcular bitlep qaldılar, olarnı Solikamsk rayonınıñ Perm vilâyetine ketirdiler. Adamlar bir yıl devamında şeylerni torbalardan çıqarmay ediler, episi qaytacaqlarına işana edi.
«Er kesni işlemege mecbur ettiler. Men hocalıq saasında çalıştım, soñra kâğıt işhanesine aldılar», – dey bita.
1959 senesi Fatma Memetova Özbekistannıñ Sırdarya vilâyeti Gülistan şeerine köçti. 1961 senesi aqayğı çıqtı, üç balanıñ anası oldı. Tuvğan Qırımğa tek 1996 senesi köçip oldı.