Aqmescit – «Qırım Cumhuriyetinde» Devlet Şurasına birinci kere ötkerilecek saylavlarğa azırlıq kete. Saylavlarğa eki ay qalğanda, saylav kampaniyasına ise eki afta qaldı. Bir sıra bütün rusiye siyasiy firqaları yarımadada temsilciliklerini açtı ve namzetler cedvellerini taqdim ettiler. Amma, bu ceryanda saylaycı kimni seçecegini bilmey.
Mütehassıslarnıñ fikirince, bu saylavlar bir qaç hususiyetlernen belgilene. Hususan, Ukraina ve bütün dünyada yarımadanıñ işğali qabul etilmegeni sebebinden, saylavlarnıñ neticeleri şübe doğura. Faqat, martnıñ referendumından soñ, qırımlılar qarşılaşqan meselelerni Qırımnıñ yañı akimiyeti saylavlar sayesinde unuttıra bile. Er alda, küzdeki saylavlar ne ukrain, ne de halqara cemaatçılığı tarafından qabul etilmeycek.
Ne vaqıt ve kimni saylamaq?
Asılında, qırımlılar, saylavlar ne vaqıt olacağı ve kimni saylaycaqlarını bilmeyler. Em de siyasiy küçlerni, firqalarnıñ faaliyetini bilmegenleri añlaşıldı.
«Saylavlar olacağını bilem, sentâbrde olacaq, firqalarnı bilmeyim. Qayda? Bunı da bilmeyim», - dep ayttı Qırım.Aqiqatqa Aqmescit sakini Yelena.
Onıñ vatandaşı Tatyana Nikolayevna Yelenadan daa çoq bile: «Sentâbrniñ 17-nde rayon ve şeer şuralarına saylavlar ötkerilecek…Ukrain firqalarnı biz bilemiz, rusiyelilerni bilmeymiz. Kimge qol tutacaqmız, bilmeyim».
Qırımlılar martnıñ 16-ndan soñ, saylavlarğa suvuq baqacaqlar, – mütehassıs
Qırımlı siyasetşınas Aleksandr Formançuknıñ fikirince, küzdeki saylavlarnıñ esas hususiyeti, mart ayındaki vaqialardan soñ üküm sürgen keyfler altında ötkerilecek.
«Mında bu devirniñ hususiyeti de bar… Qırımlı saylayıcı, ukrain firqalarnı igrenip hatırlay, bu cümleden, Regionlar Firqasını da istemeyip hatırlaylar. İç bir kimse Ukrainanı ve ukrain firqalarnı aqlınıñ ücüna bile ketirmeycekler. Qırımlılar, martnıñ 16-ndan soñ, lâqayd şekilde saylavlarğa qatnaşacaqlar», – dep bildirdi o Qırım.Aqiqatqa.
Formançuknıñ fikirince, bu sene saylavlarnı ötkermek qararı doğru dep saya. Çünki, üküm etken akimiyetni deñiştirmek kerek, dep saya. Sakinler, fiyatlarnıñ ösüvi, ve diger qıyınlıqlar yerli akimiyet organlarınıñ sebebinden, yüz bergenini dep belleyler, amma, Rusiyeniñ eñ yuqarı organları, prehidentine işanalar.
Bunen beraber, siyasetşınas saylavlar ğayet muvafaqiyetli keçecegini tahmin ete.
Tanılmağan cumhuriyette tanılmağan saylavlar?
Saylaycaılar komitetiniñ Qırımdaki bölüginiñ sabıq reisi Andrey Krisko Qırım.Aqiqat saytına bildirgeni kibi, ukrain teşkilâtları bu saylavlarnı nezaret etmeycekler, çünki «Qırımda aq-uquq cietinden imkânları yoq ve havfsızlıqnı bir kimse temin etip olamay, em de ukrain akimiyetinen añlaşılmağan alda, işğal etilgen territoriyalarda iç bir areket yapılmağanını» bildirdi. «Devlet şurasına saylavlarına elbette ki, ukrain akimiyeti ruhset bermedi», – qayd etti Krisko.
Em de halqara, rusiyeli teşkilâtlar da nezaret etip olamazlar.
«Bu vaziyette sual doğa, aqqı bozulğan saylaycı kimge muracaat etmeli? Çünki saylavlarnıñ neticeleri tanılmasa bile, olarğa köre qırımnıñ kelecegi inkişaf etecek», – qayd etti ekspert.
Hatırlatamız, «Qırım Cumhuriyeti Devlet Şurası» birinci çağıruvnıñ deputatlarınıñ saylavları sentâbr 14 künü, 2014 senesi ötkerilecek. Bu aqta qarar iyün 11 künü «parlamentniñ» toplaşuvında qabul etildi