Link açıqlığı

Saatnıñ esas haberi

Sürgün olunğannıñ hatıraları: Bizler tarlada şorba ve pite tilimi içün çalıştıq


Nuri Abibullayev Aqmescit rayonınıñ Mamut Sultan (Dobroye) köyünde dünyağa keldi. Cenk zamanında partizan oldı, dört ağası cebede cenkleşti. Faqat 1944 senesi mayıs 18-de olarnı Özbekistanğa ketken eşelonlarğa yüklediler.

Aprel 14-te, dep hatırlay Nuri, sovet ordusı olarnıñ köyüni azat etti, birden ealini cedvelge almağa başladılar. Cenkten soñ qaç kişi sağ qalğanını bilmek içün, dep aytqan ediler. Amma yalıñız qırımtatar ailelerinde adamlarnı cedvelge alğan ediler.

«Rahmetli babama bilgen adamlar ayttılar, sen qorantanen Herson taraflarına köçip ket, mından qırımtatarlarnı sürgün etecekler. Dört ağam Sovet Ordusında hızmet ete dep, bizni sürgün etmeyceklerine ümüt etken edik», – dep ayta Nuri Abibullayev.

Sürgün olunğan: «ğurbette milletimizniñ 50 fayızı elâk oldı»
Bekleñiz, lütfen

No media source currently available

0:00 0:01:51 0:00

Lâkin mayıs 18-de Nuriniñ qorantası, ve qalğan qırımtatarlar da sürgün etilgen edi.

«Bizni Mamut Sultandan çıqardılar, babamnı ise Aqmescitten sürgün ettiler. Böyle etip yollarımız bölündi. Tatamnen yol boyu onı diger eşelonlarda qıdırdıq. Ve taptıq. Zabitten onı bizim eşelonımızğa oturtmağa rica etti. Soñra ise epimizni 18 künlik uzun azaplı bir yol bekley edi», – dep hatırlay Nuri.

İyün 5-te trenleri Taşkentke kelip çıqtı. Qorantalarını maşina ile Parkent rayonına alıp ketip, eski mezarlıq yanında qaldırdılar.

«Yerli sakinlerge qırımtatarlarnı – pek çirkin, mañlayda bir közü olğan ve ayvanlarğa oşağan adamlarnı – ketireceklerini ayttılar. Lâkin özbekler bizni körip, olarnı qorqutqanlarını añladılar. Böyle etip yerli halq ile dost oldıq», – dep ayttı Nuri.

Ertesi kün kelgen qırımtatarlarnı Parkentke amamğa alıp kettiler ve trenlerde alğan bitlerden urbanı temizlemek içün yuvdılar. Soñra bir qaç kolhoznıñ reisleri keldi, qırımtatarlarnı işke alğan ediler.​

«Şorba ve pite tilimi içün bütün yaz, tarlada sabadan aqşamğa qadar boğdaynı toplap, çalışqan edik. Küzde kolhoz reisimiz bizge yardım etemeycegini aytıp, açlıqtan ölmemek içün diger işni tapmağa tevsiye etti», – dep tarif ete Nuri.

Aynı o vaqıt – 1944-ten 1947 senesine qadar – qırımtatarlarnıñ 50% açlıq ve hastalıqlardan öldi. Nuri Abibullayev sıtma, difteriya ve sarılıq olğan edi.

Lâkin zaman keçe edi. Nuri babasınen Parkentte ev qurıp, balcılıq ile oğraşmağa başladılar. Qırımğa Nuri ağa 2000 senesiniñ noyabr ayında qaytıp keldi. Al-azırda Bağçasaraydaki partizan işler boyunca veteranlar teşkilâtınıñ yolbaşçısı ola.

XS
SM
MD
LG